Standpunten / Nieuwe democratie

De oprichting van een constitutioneel hof

Door de huidige radicalisering in de Nederlandse politiek, komen democratie en rechtsstaat steeds meer onder druk te staan. Volt wil tegengas geven door een constitutioneel hof op te richten. Dit onafhankelijke orgaan waarborgt democratische waarden en grondrechten, en gaat de waan van de dag en niet-rechtsstatelijke beslissingen tegen. Een constitutioneel hof houdt de Nederlandse democratie in stand.

Wat is een constitutioneel hof?
Een constitutioneel hof is een onafhankelijk juridisch orgaan dat de grondwettigheid van wetten en andere juridische vraagstukken toetst. Dit betekent dat het hof controleert of wetgeving en overheidsoptreden in overeenstemming zijn met de grondwet. Als het hof oordeelt dat een wet in strijd is met de grondwet, kan het die wet ongeldig verklaren. Het doel van een constitutioneel hof is om ervoor te zorgen dat alle wetgevende en uitvoerende acties binnen het kader van de grondwet blijven en zo de grondrechten van burgers beschermen.

Waarom is een constitutioneel hof nodig in Nederland?
Momenteel heeft Nederland geen constitutioneel hof dat wetten aan de grondwet toetst. Hoewel er andere instituties zijn voor rechtsbescherming, zoals de mogelijkheid om naar de rechter te stappen voor de bescherming van fundamentele rechten, ontbreekt een specifiek orgaan dat zich richt op de toetsing van wetgeving aan de grondwet. Dit kan leiden tot situaties waarin wetten en beleidsmaatregelen niet in evenwicht zijn met grondwettelijke waarden en fundamentele rechten van burgers.

Constitutioneel hof beschermt grondrechten van burgers
Een constitutioneel hof is er voor de  bescherming van de grondrechten van burgers. Door wetten en overheidsoptreden te toetsen aan de grondwet, worden fundamentele rechten en vrijheden van burgers gerespecteerd en niet geschonden. Daarbij is het constitutioneel hof een onafhankelijke instantie die bijdraagt aan een versterking van de rechtsstaat, omdat het hof verzekert dat alle wetgeving in harmonie is met de grondwet. Hierdoor komt de grondwet meer in het centrum van de macht te liggen. Dit beschermt het evenwicht tussen de macht van de overheid en de rechten van burgers.

Onze visie
Volt pleit voor de oprichting van een onafhankelijk constitutioneel hof in Nederland, dat bestaat uit rechters die zijn benoemd zijn op basis van hun juridische expertise en integriteit. De belangrijkste elementen van ons voorstel:

  • Onafhankelijkheid en onpartijdigheid
    Het constitutioneel hof moet volledig onafhankelijk zijn van de uitvoerende en wetgevende macht om zijn taken effectief te kunnen vervullen. De rechters van het hof moeten worden benoemd op basis van strikte criteria van juridische expertise, integriteit en onpartijdigheid.

  • Toetsingsbevoegdheid
    Het hof krijgt de bevoegdheid om wetten, verdragen en andere juridische vraagstukken te toetsen aan de grondwet. Dit omvat ook de toetsing van internationale verdragen en de implementatie daarvan in de nationale wetgeving.

  • Toegang voor burgers
    Burgers moeten de mogelijkheid hebben om zaken aan het constitutioneel hof voor te leggen wanneer zij menen dat hun grondrechten worden geschonden. Dit bevordert de toegankelijkheid en het vertrouwen van burgers in het rechtssysteem.

  • Transparantie en verantwoording
    Het hof moet transparant werken en zijn beslissingen openbaar maken. Dit zorgt voor duidelijkheid en vertrouwen in het rechtssysteem en maakt het voor burgers en andere belanghebbenden mogelijk om de redeneringen van het hof te begrijpen.

Implementatie van het constitutioneel hof
Volt stelt voor om de oprichting van het constitutioneel hof stapsgewijs te implementeren:

  • Wetgeving
    Het parlement moet wetgeving aannemen die de oprichting, bevoegdheden en procedures van het constitutioneel hof regelt. Dit moet zorgvuldig worden uitgewerkt om ervoor te zorgen dat het hof onafhankelijk en effectief kan functioneren.

  • Benoeming van rechters
    Een onafhankelijk selectieproces moet worden opgezet om rechters te benoemen die voldoen aan de criteria van expertise, integriteit en onpartijdigheid.

  • Voorlichting en educatie
    Er moet een brede voorlichtingscampagne worden gevoerd om burgers en beleidsmakers te informeren over de rol en het belang van het constitutioneel hof. Dit helpt om begrip en steun voor het hof te creëren.

Europa veranderen vraagt om lef. Volt maakt zich er sterk voor. Durf jij ook? Sluit je aan en word lid van de enige échte Europese partij. 

De 5 + 1 uitdagingen in Europa volgens Volt

Volt heeft 5+1 fundamentele uitdagingen gedefinieerd die in elk Europees land en in heel Europa moeten worden aangepakt.

De 5 uitdagingen zijn in principe hetzelfde voor elk land, maar de implementatie kan worden aangepast aan de nationale context en rekening houden met lokale realiteiten. De +1 uitdaging - ons voorstel om de EU te hervormen en te versterken - is identiek in alle landen.

Meer weten?

Lees hier onze verkiezingsprogramma’s.
  • 01

    Slimme overheid

    Onderwijs en digitalisering zijn sleutelelementen van de 21e eeuw.

  • 02

    Economische renaissance

    De Europese economieën moeten de motor van de vooruitgang van de samenleving zijn.

  • 03

    Sociale gelijkheid

    Iedereen in Europa moet verzekerd zijn van gelijke rechten en kansen.

  • 04

    Wereldwijde balans

    Europa moet verantwoordelijkheid nemen voor zijn rol in mondiale uitdagingen.

  • 05

    Kracht bij de burger

    Mensen moeten in staat worden gesteld invloed uit te oefenen op de politiek voorbij de verkiezingen.

  • +1

    EU-hervorming

    Wij houden van de EU - maar er is altijd ruimte voor verbetering