We zijn allemaal mensen, dus ga elkaar ook zo zien

Joden hebben in hun geschiedenis continu moeten dealen met vervolgingen en ze hebben altijd moeten vluchten. Vervolgingen om wie ze waren, om hun identiteit. 

Toen ik opgroeide moest ik altijd verbergen wie ik was. Ik mocht nooit vertellen dat ik Joods en Israëlisch ben en dat ik Hebreeuws spreek. Thuis moesten de gordijnen dicht als wij vrijdagavond kaarsen gingen aansteken voor de Joodse rustdag. En ik moest en zou vwo doen, want als je een goed opgeleide burger bent is er minder kans dat de staat je als minderwaardig beschouwt. 

Dit in combinatie met op een school zitten die zwaar beveiligd werd door politie en militairen. En schooluitjes waarbij er altijd beveiliging mee was; élk Joods evenement dat ik ooit heb bezocht in Nederland werd zwaar beveiligd. 

En toen kwam 7 oktober 2023. Toen ik mijn moeder belde die dag was een van de eerste dingen die ze tegen mij zei: “Itay, je gaat je nu gedeisd houden. Nu is niet het moment om op te vallen.’’ Dit is een sentiment wat bij veel Joden leeft momenteel. 

Want sindsdien zijn er de volgende dingen gebeurd in Nederland: een advies om je keppel en davidster te verbergen; een advies om niet met een Israelische vlag lopen; het sluiten van alle Joodse scholen vanwege terreurdreigingen; demonstraties waar het bestaansrecht van Israël wordt ontkend en waarin geweld wordt verheerlijkt; Joodse kinderen die van scholen worden gehaald omdat ze gepest worden; bedreigingen tegen Joodse politici; extra beveiliging bij Joodse evenementen; Joden die angstig zijn om naar school/werk/sport te gaan; Kamerleden die het bestaansrecht van een Joodse staat ontkennen; filmpjes op sociale media waarbij onder elk filmpje waar een Israëlische moeder over haar vermoorde kind praat “Free Palestine’’ wordt geschreven.

De menselijkheid verdwijnt. Landgenoten, stadsgenoten en dorpsgenoten worden behandeld alsof het beesten zijn. Geen empathie, begrip of solidariteit. Maar het allerergste is, dat veel mensen denken dat het oké is om je stil te houden. Dat het oké is om niets te laten horen als je medemens bedreigd en gediscrimineerd wordt. Dat het oké is om niks te zeggen als iemand naast je pijn heeft en wellicht familie of vrienden heeft verloren in de oorlog. 

Ik weet dat ik nu praat vanuit mijn ervaring als Jood maar het gevoel van angst en je niet veilig voelen geldt niet alleen voor Joden. Dit geldt ook voor moslims. Ik heb verhalen gehoord van moslims die worden aangesproken op acties van Hamas (en in het verleden van andere terreurorganisaties), van moslims waarvan continu verwacht wordt dat ze afstand nemen van terreur, van moslims die vies worden aangekeken omdat ze een hoofddoek dragen, van moslims die te horen krijgen dat meedoen aan een pro-Palestinademonstratie het bewijs is dat ze niet goed geïntegreerd zijn.

Blijkbaar zorgt een conflict van duizenden kilometers verderop ervoor, dat wij hier allemaal vergeten wat het is om mens te zijn. Tegen de mensen die dat vergeten zijn, wil ik graag een paar dingen zeggen:

1. Er kunnen meerdere waarheden naast elkaar bestaan. De wereld is niet zwart-wit, ook al willen schreeuwers op sociale media je dat doen geloven. Je kunt tegelijkertijd Hamas veroordelen, de onderdrukking en de bezetting van Palestijnen veroordelen, en voorstander zijn van een Palestijnse staat.

2. Kom op voor waar je in gelooft. Dat mag in Nederland, en dat is ook gezond en goed om te doen. Je hoeft daarbij alleen niemand weg te zetten of te ontmenselijken.

3. Wij zijn allemaal mensen dus ga elkaar ook zo zien. Je kunt proberen de pijn van een ander te begrijpen en er voor de ander zijn zonder dat je hoeft in te stemmen met de mening van die ander. Je kunt er voor mij zijn zonder dat dat betekent dat je achter Israël staat. Je kunt mijn verdriet en woede proberen te begrijpen zonder dat je jezelf en je eigen politieke overtuigingen daarmee verloochent.

4. Als onze landgenoten gediscrimineerd worden is het ook aan jou om op te staan, om zij aan zij met ze te staan en het voor hen op te nemen. Dit geldt altijd, voor iedereen – Joods of islamitisch, Palestijns of Israëlisch. 

5. Geef geen ruimte aan polarisatie. Deel geen berichten op sociale media die er alleen maar op uit zijn om ons verder te verdelen. Geef politieke partijen die teren op haatzaaiende ideeën geen podium.

6. Ga het gesprek aan, ook al denk je anders. Heb respect voor de ander en zoek de gemeenschappelijke waarden zonder te verloochenen wie je bent en waar je voor staat. 

Wij komen alleen vooruit als wij uit onze bubbels stappen en elkaar proberen te begrijpen. Als we naast elkaar gaan staan en voor elkaars onrecht opkomen. 

Twee weken geleden heb ik een initiatiefvoorstel ingediend samen met mijn collega-raadslid van DENK, Sheher Khan. Ondanks onze verschillende opvattingen over bijvoorbeeld het huidige conflict hebben wij samengewerkt aan een plan om verschillende groepen Amsterdammers dichter bij elkaar te brengen. Door toenemende polarisatie, antisemitisme en moslimhaat is ons voorstel actueler dan ooit. Het is belangrijk dat we ondanks onze verschillen blijven praten en elkaar proberen te begrijpen. 

Gelukkig zijn er meer initiatieven die dit beogen. Denk aan Deeldeduif en de Vredeswandeling. Deeldeduif is een initiatief van Joodse en islamitische jongeren om met elkaar in contact te komen en de vrede te bewaken in Nederland. De Vredeswandeling is een initiatief van een groep vrouwen met verschillende achtergronden die ruimte willen creëren voor het collectieve gevoel van verbinding en medemenselijkheid. De wandeling vindt komende zondag 29 oktober plaats in Amsterdam.

Het was niet makkelijk voor mij om ons initiatief te verdedigen. Ik heb vaak op mijn tong gebeten en heb vaak innerlijke stappen moeten zetten om met iemand, die op zo veel vlakken anders is dan ik en ook anders denkt, te kunnen samenwerken en om de samenwerking te kunnen omarmen. Zeker nu. 

Ik ben in ieder geval blij dat ik het heb gedaan. Het heeft mij een manier gegeven om hoop te vinden in deze situatie en uit de reacties die wij kregen kan ik concluderen dat er gelukkig nog heel veel mensen zijn die zich niet stilhouden. Die ook een stap willen zetten tegen polarisatie en die graag het gesprek aangaan met een ander. De komende tijd ga ik ermee door, want het is de enige manier om vooruit te komen.

En ik hoop dat ik jullie aan mijn zijde vind. Dat ook jullie je uitspreken tegen onrecht en discriminatie. Dat jullie erover nadenken of je iemand in je omgeving hebt die misschien familie of vrienden in Gaza/de Westelijke Jordaanoever/Israel heeft en die nu wel een steuntje in de rug kan gebruiken. Maar ik hoop vooral dat jullie mensen weer als mensen gaan zien. Dat is het begin van een gezonde maatschappij.

• Itay Garmy, raadslid Volt Amsterdam.