Niet mijn schuld
Welke student durft nog in te loggen op de website van DUO? Om vervolgens geconfronteerd te worden met de schulden waarmee je na je studie je werkende leven begint. Veel van mijn medestudenten proberen zo min mogelijk na te denken over die schuld, het is een probleem voor later. Maar voor mijzelf komt, nu ik bijna ben afgestudeerd, dat ‘later’ wel snel erg dichtbij.
Gelukkig zijn ons bij de invoering van het leenstelsel in 2015 vele beloftes gedaan. Dus het zal wel meevallen toch? Helaas niet.
De ongelijkheid tussen studenten zou door het leenstelsel afnemen. Maar de praktijk is dat studenten van minder draagkrachtige ouders, opgescheept worden met een hogere schuld. Tegelijkertijd hebben zij significant meer leenangst en kunnen ze minder vrij hun studie kiezen. Ze moeten die enorme schuld immers ooit weer afbetalen en zullen dus een studie kiezen die meer kans op een goed inkomen biedt. Zo raakt het leenstelsel juist de studenten die de financiering het hardst nodig hebben en wordt de kansenongelijkheid alleen maar groter.
Een andere belofte was dat de besparingen van het leenstelsel geïnvesteerd zouden worden in het hoger onderwijs. Hiermee zou de kwaliteit van het onderwijs flink worden verbeterd. Helaas ging er veel minder geld naar die verbetering dan beloofd en uiteindelijk moest er zelfs bezuinigd worden. Onder de streep kwam het erop neer dat er met hetzelfde geld wel flink moest worden verbeterd. Een onmogelijke opgave en een gebroken belofte aan studenten die daar nu letterlijk de rekening voor betalen.
Maar het blijft niet bij hoge schulden en nooit gedane investeringen. Beloofd was ook dat de studieschuld geen gevolgen zou hebben voor een hypotheek. Maar ook dat bleek niet waar. Totdat je alles hebt afgelost, zien banken het hele leenbedrag als schuld, zelfs al heb je een deel kunnen aflossen. Omdat de looptijd in het leenstelsel is verlengd van 15 tot 30 jaar, sleep je dat dus tot 30 jaar na afstuderen met je mee. Zou ik op mijn 55e dan een huis kunnen kopen? Door die hoge studieschuld kun je minder lenen. In de huidige woningmarkt betekent dat nauwelijks kans om woonruimte te vinden.
En nu?
De eerste stap is natuurlijk het leenstelsel afschaffen en de basisbeurs herinvoeren. De studenten uit het leenstelsel, de ‘verloren generatie’, moeten krijgen waar ze recht op zouden hebben gehad. Of eigenlijk: altijd al recht op hadden. Zij moeten gecompenseerd worden, zo veel en zo goed als kan. Ook wil Volt ervoor zorgen dat de studieschuld nooit bij de hypotheekaanvraag wordt meegerekend.
Daarnaast zou het collegegeld moeten worden afgeschaft, zodat het voor studenten mogelijk wordt om (bijna) schuldenvrij te studeren. Zo verdelen we de kansen eerlijker en is elke studie weer voor iedereen bereikbaar.
Maar het gaat niet alleen om studieschuld. Door de achtergebleven investeringen, staat de kwaliteitsverbetering van het hoger onderwijs stil. Sinds 2000 is de gemiddelde financiering per student in het hoger onderwijs met maarliefst 25% verlaagd. Door meer te investeren in onderwijs kan de hoge werkdruk op docenten verlaagd worden. Hierdoor krijgen zij meer tijd voor onderwijs en onderzoek. Met meer tijd per student, kunnen we eindelijk de kwaliteit verder verhogen. Beter opgeleide professionals komt uiteindelijk iedereen ten goede.
Kiezers; jullie zijn aan zet
Volt wil voorkomen dat studenten al op 1-0 achterstand staan voordat ze überhaupt afgestudeerd zijn. Of het de komende jaren wèl zal verbeteren, is aan de kiezer. Blijven ze geloven in zelfbenoemde ‘onderwijspartijen’ die de huidige situatie hebben veroorzaakt? Of kiezen ze voor een eerlijk systeem en beter onderwijs? Volt wil echte verbeteringen in het onderwijs en de studiefinanciering. Jij ook?