Een uitzonderlijke asielraad, geen nieuwe ideeën en weinig kans op succes
Nederland frustreert de komst van een Europees Asiel- en Migratiepact. Aanstaande vrijdag zal staatssecretaris Van der Burg in Brussel opnieuw achterhaalde voorstellen doen die een echte, Europese oplossing in de weg staan.
Vrijdag komen de ministers voor asiel- en migratie uit de 27 EU-lidstaten en hun collega’s uit het Schengengebied samen, in de hoop een oplossing te vinden voor de vete tussen Frankrijk en Italië over het opnemen van vluchtelingen die aan land gebracht worden door NGO-boten. Nederland pleit voor de heropleving van de Dublin-verordening, die stelt dat het land waarin vluchtelingen aankomen ook verantwoordelijk is voor de opvang ervan. Deze bleek in 2015 al onuitvoerbaar, gezien de veel hogere instroom in zuidelijke lidstaten als Italië, Spanje en Griekenland.
De keuze van de huidige staatssecretaris om ‘Dublin’ weer op tafel te leggen is daarom merkwaardig, maar niet onverwacht. Nederland is kampioen in het ontlopen van verantwoordelijkheid op het gebied van herverdeling en heeft zich tot nu toe netjes verscholen achter landen als Hongarije, door te zeggen dat Nederland alleen mee zou doen aan herverdeling als alle lidstaten hun verantwoordelijkheid nemen.
Met het opnieuw op tafel leggen van ‘Dublin’ als vereiste om überhaupt te onderhandelen over herverdeling, ontloopt de regeringscoalitie opnieuw zijn verantwoordelijkheid. Sterker nog, Nederland zorgt zo actief voor verdere frustratie van de onderhandelingen over de oplossing die voor de hand ligt: een akkoord over het Asiel- en Migratiepact, waarvan het concept al sinds 2020 stof ligt te verzamelen op het bureau van Europese Commissie-voorzitter Von der Leyen.
Europese Spreidingswet
Opmerkelijk, want hier te lande bewoog staatssecretaris Van der Burg hemel en aarde om een spreidingswet voor Nederlandse gemeenten te regelen. Waarom verzet hij zich dan met steun van de coalitiepartijen tegen een goede Europese herverdelingssystematiek, zeg maar: een Europese spreidingswet?
En met dit verzet worden kleine problemen vanzelf weer grote crises, iets waar deze regeringscoalitie patent op heeft.
Stappen terugzetten in de onderhandelingen is dus geen optie. Want wat is dan het alternatief? De Europese Commissie bevestigt in haar Actieplan wat Volt al langer bepleit: de maatregelen uit het Asiel- en Migratiepact moeten ingevoerd. Het Actieplan bestaat dan ook voornamelijk uit maatregelen waarover in de Raad de afgelopen jaren wordt gesoebat, zoals Europese partnerschappen met doorvoer- en herkomstlanden om uitgeprocedeerde asielzoekers terug te nemen en vrijwillige herverdeling over lidstaten.
De uitzonderlijke Justitie en Binnenlandse Zaken-raad van vrijdag biedt geen oplossing als er alleen tijdelijke maatregelen worden getroffen, of erger nog, als er helemaal geen akkoord komt en we teruggaan naar het handhaven van ‘Dublin’, zoals de staatssecretaris voorstelt. De constante staat van crisis kan alleen duurzaam worden opgelost door een akkoord over een gemeenschappelijk Europees Asiel- en Migratiepact. Daarin zou het volgende ten minste gewaarborgd moeten zijn:
verbetering van legale migratieroutes naar Europa;
snelle registratie en proces aan de grenzen van de EU, waarbij asielrechten gewaarborgd worden;
eerlijke herverdeling over EU-lidstaten (een Europese ‘spreidingswet);
Europese overeenkomsten met doorvoer- en herkomstlanden voor snellere terugkeer.