Een Europees besparingsplan voor gas

Heel Europa kampte de afgelopen maanden met bosbranden en ernstige droogte. Niet alleen het zuiden werd getroffen, zelfs het Verenigd Koninkrijk ontkwam er niet aan. De gevolgen van klimaatverandering waren bovendien nog heftiger buiten Europa, nota bene in delen van de wereld die qua uitstoot van broeikasgassen verbleken bij ons eigen continent of de Verenigde Staten. In Pakistan staat het water de bevolking letterlijk aan de lippen, wat inmiddels meer dan duizend mensen het leven heeft gekost. In India vielen in het voorjaar driehonderd doden tijdens een hittegolf. De wereld staat letterlijk in brand. Deze crises laten ons inzien dat het geen vraag meer is of we vóór 2025 het pad naar lagere emissies in moeten slaan om zo als Europa in 2040 het eerste klimaatneutrale continent te worden. Het is simpelweg een kwestie van moeten. De tijd van ontkennen, bekvechten en wegkijken is voorbij.

Laten we beginnen bij de basis: de verbranding van aardolie, aardgas en steenkool vormen samen met methaan − met name veroorzaakt door landbouw en het weglekken van aardgas − de drijvende kracht achter door de mens veroorzaakte klimaatverandering. Onze huidige manier van leven is totaal uit balans met de natuur en de ecologische grenzen van onze planeet. Dit jaar hebben we alle grondstoffen die de aarde per jaar kan leveren al op 28 juni verbruikt. In zes maanden tijd dus. Het is niet te verkroppen dat we onze consumptiepatronen − en grote multinationals hun productiepatronen en winstbejag − bovengeschikt hebben gemaakt aan het belang van een schone leefomgeving. Dat we nog altijd geen halt toegeroepen hebben aan alle vluchten die dagelijks opstijgen van Amsterdam naar Brussel, of naar andere bestemmingen die per trein bereikt kunnen worden. En dat onze leiders zich in de huidige energiecrisis, bezweken onder geopolitieke druk van Poetin, hebben laten verleiden tot het vervangen van fossiel aardgas door andere fossiele energiebronnen zonder maximaal in te zetten op verduurzaming. 

Als het aan Volt had gelegen, had een strategisch autonoom Europa ons eerder op het pad naar klimaatneutraliteit en onafhankelijkheid van Rusland gezet. Geconfronteerd met de huidige energiecrisis is er nu in ieder geval geen ontkomen meer aan om deze weg alsnog versneld te bewandelen. Schouder aan schouder, als een eensgezind Europa, waarin iedereen verantwoordelijkheid draagt voor het toegroeien naar een nieuwe duurzame economie. De politiek is hierin als eerste aan zet.

Het is tijd voor een ambitieus Europees gasbesparingsplan. Zo verlagen we enerzijds de kosten en nemen we de drijfveer weg om aardgas te vervangen door andere fossiele brandstoffen. Anderzijds zetten we in op een eerlijke, solidaire verdeling van het nog beschikbare aardgas tussen Europese landen. Daarvoor is een gezamenlijk afschakelplan nodig, om zo paniekvoetbal in de toekomst te voorkomen. Hierin mogen bedrijven specialiseren en winst maken, maar het is wel zaak om maximaal te sturen op het vergroenen van de industrie die nu nog te vaak draait op fossiel. Het is belangrijk dat we eindelijk duidelijke keuzes maken, zoals het verbieden van bepaalde vluchten zodra in 2030 de hoeveelheid internationale spooraansluitingen is verdubbeld. Dit geldt ook voor de inpassing van andere duurzame alternatieven zoals bioplastics en biogrondstoffen, groen staal, super batterijen, een circulaire landbouw en groene waterstof. We moeten alles op alles zetten om als Europa koploper te worden! 

Daarvoor zijn een aantal zaken heel belangrijk, zoals het beschermen van onze Europese markt tegen niet-duurzame producten van buitenaf (zoals de EU wil doen met het CBAM) en het creëren van een gelijk speelveld tussen de lidstaten. Iedere lidstaat moet binnen dezelfde tijd aan dezelfde eisen voldoen. Doelen verhoog je gezamenlijk. Alleen op die manier bied je het bedrijfsleven voldoende perspectief om zo snel mogelijk te verduurzamen. Tot slot is Volt groot voorstander van het Zweedse voornemen om op consumptie gebaseerde uitstoot op te nemen in de nationale klimaatdoelen. Hiermee wordt Zweden het eerste land ter wereld dat de CO2-uitstoot van buitenlandse producten meerekent in hun ambitie om de klimaatdoelen te halen.

De klimaattransitie kan alleen slagen op basis van stevige onderlinge solidariteit. Tussen burgers, Europese lidstaten en continenten. Als het aan Volt ligt, laten we dan ook niemand achter in deze enorme omslag. Grote bedrijven en vermogenden nemen hun verantwoordelijkheid ten opzichte van huishoudens met de kleinste portemonnee. Er moet een eerlijkere verdeling van welvaart komen om de toekomst van onze planeet veilig te stellen. Europese lidstaten die sterk afhankelijk zijn van Russisch gas worden volop gesteund door lidstaten die hier minder last van hebben. En het globale noorden stelt zich eindelijk solidair op richting het zuiden. Dit is de meest efficiënte, effectieve en bovendien enige manier waarop we van deze transitie tot een succes kunnen maken.