Een kwestie van voortbestaan of ondergang

Het is zondagavond als ik de trein neem van Warschau naar Chelm. Chelm is de laatste Poolse stad voor de Oekraïense grens en het vertrekpunt van de nachttrein naar Kyiv. In de trein ontmoet ik Maria, een Oekraïense twintiger. Ze reist naar haar achtergebleven vader in Oekraïne. 

17 apr. 2024

Nieuwsgierig vraagt ze wie Teun Janssen, mijn medekandidaat en reisgenoot, en ik zijn. Ze is verbaasd dat wij naar een land in oorlog gaan, maar waardeert onze interesse voor Oekraïne ook zeer. Voor Maria is het de eerste keer dat ze teruggaat sinds ze van Oekraïne naar het Verenigd Koninkrijk is gevlucht. Ze is zenuwachtig. Ze geeft aan dat haar Britse vrienden nauwelijks kunnen bevatten wat haar te wachten staat. Zij vroegen simpelweg waarom ze het vliegtuig niet pakte.

Deze ontmoeting was de eerste van vele die ik met OekraÏners heb gehad op mijn vijfdaagse reis naar Kyiv, die ik samen met andere kandidaten voor de Europese verkiezingen maakte. In Kyiv spraken wij met veteranen, parlementariërs, bestuurders, experts en ambtenaren.

De boodschap was zeer duidelijk: de strijd in Oekraïne gaat de verkeerde kant op. Om de strijd vol te kunnen houden, laat staan te winnen, is veel meer internationale hulp nodig. Het begrotingstekort loopt op tot 40 miljard en de hoeveelheid munitie en luchtafweer is volstrekt onvoldoende. Ze moeten kiezen wie of wat te beschermen tegen luchtaanvallen: de mensen in de stad, de energie-infrastructuur of de frontlinie.

Voordat ik deze onmogelijke keuze op mij in kon laten werken, ervoer ik in de praktijk de betekenis ervan. In mijn laatste nacht in Kyiv ging het luchtalarm af en moesten wij de schuilkelder opzoeken. De volgende ochtend bleek dat Poetin de grootste energiecentrale van Kyiv had verwoest met een raketaanval. Waardoor dat kon gebeuren: een gebrek aan luchtverdediging.  

Het laatste wat ik wil doen is het zaaien van angst, maar iedereen moet zich goed realiseren: als we blijven toekijken hoe Oekraïne valt, zal de Russische agressie niet stoppen. De Europese Unie zal daarna aan de beurt zijn. De EU moet alles op alles zetten voor een veilige toekomst. En dat doen we door in te zetten op de volgende vijf punten:

  • Het ontwikkelen van een Europese langetermijnstrategie om, ook zonder de Verenigde Staten, Oekraïne en de EU veilig te houden;

  • Het per direct leveren van meer munitie, luchtafweer en langeafstandsraketten door de EU;

  • Het gebruik van bevroren Russische tegoeden voor de verdediging en heropbouw van Oekraïne;

  • Het intensiveren van de sancties tegen Rusland;

  • Het toewerken naar toetreding van Oekraïne tot de EU voor 2030. 

Deze reis was voor mij een wake up call: de oorlog is vlakbij, op de Verenigde Staten kunnen we niet blijven rekenen, binnen de EU worden we gehinderd door ondemocratische leiders en Poetin-sympathisanten zoals Orbán en Fico, en de consequenties van een Oekraïens verlies zijn niet te overzien.

In de 12 uur durende treinrit terug, vanuit Oekraïne naar Polen, dacht ik aan Maria. Hoe zou het met haar en haar vader gaan? Hoe was de nacht in de schuilkelder voor hen? Ik keer terug naar het veilige Rotterdam, maar waar gaan zij heen?

 Ik kom terug in een land waar het sentiment over de EU is: “Wel nuttig maar geen liefde”. Ondertussen laat ik een land achter waar de EU het verschil kan maken tussen voortbestaan of ondergang.

Deze blog is geschreven door Anna Strolenberg, kandidaat voor het Europees Parlement.