Een Europese Energie-unie

Onze toekomst draait volledig op een mix van schone energiebronnen. Wind- en zonne-energie vormen de basis van een betrouwbare, betaalbare en klimaatneutrale energievoorziening. Kernenergie blijft onderdeel van deze energiemix, met strenge eisen voor veiligheid en afvalbeheer. Voor sommige sectoren met een constante energievraag, zoals zware industrie, zetten we in op groene waterstof als duurzaam alternatief. Zo bouwen we samen aan een toekomstbestendig energiesysteem voor de gehele EU.

• We breiden de al bestaande koppeling van elektriciteitsnetwerken binnen de EU verder uit. We nemen barrières weg in de vergunningverlening waardoor we sneller elektriciteitsnetwerken kunnen bouwen. We zorgen dat landen meer gaan samenwerken op het gebied van energiebeleid. Om tot een soepele, gezamenlijke energietransitie te komen is het van belang dat er op Europees niveau een gezamenlijke toekomstvisie komt op de productie, opslag en afname van elektriciteit en op de capaciteit van de elektriciteitsnetten. 

• We sluiten de voor waterstof relevante Europese infrastructuur, zoals pijpleidingen, op elkaar aan om de Europese waterstofeconomie zo snel mogelijk werkelijkheid te maken. De EU werkt hard aan het bouwen van nieuwe infrastructuur. Nederland wil een belangrijke rol spelen in de opslag en doorvoer van waterstof.

• We kopen gezamenlijk Europees waterstof en gas in. Daarmee voorkomen we onnodige concurrentie in de EU.

• We versnellen de energietransitie met gerichte financiële ondersteuning, zoals CfDs voor windparken, SMRs en andere projecten die bijdragen aan een schonere energievoorziening.

• Energiehubs leggen slimme verbindingen tussen producenten en afnemers van verschillende soorten duurzame energie. Daarmee vermindert de druk op het bestaande elektriciteitsnet, en zijn bedrijventerreinen in staat om verder te groeien en te verduurzamen, ook in gebieden met (dreigende) netcongestie. Daarvoor moet er versneld uitvoering worden gegeven aan de overheidsplannen die hiervoor klaarliggen. 

• We helpen netbeheerders om sneller uit te breiden door te sturen op innovatie, digitalisering, automatisering, samenwerking en snellere vergunningverlening. We nemen wettelijke barrières weg zodat netbeheerders de ruimte hebben om de bestaande infrastructuur optimaal te benutten. Bijvoorbeeld door het mogelijk maken van flexibele contracten en investeringen in energieopslag. Daarnaast vervangen we het huidige vaste capaciteitstarief door een variabel tarief om gebruikers te stimuleren hun elektriciteitsgebruik te verplaatsen naar een ander moment op de dag.

• We zorgen dat het verbruik van aardgas in Nederlandse elektriciteitscentrales tussen nu en 2035 elk jaar afneemt. Dat doen we door met onze buurlanden daadkrachtig in te zetten op een daling van het energiegebruik en meer zonne-energie, windenergie en door opslag te regelen. Gasverbruik in huishoudens daalt doordat we vol inzetten op isolatie, slimme apparaten, duurzame warmtenetten en hybride warmtepompen. Aangezien gas in 2035 niet meer de prijs van elektriciteit op de markt bepaalt, is het risico veel lager dat toekomstige geopolitieke conflicten, zoals de oorlog in Oekraïne, gaan zorgen voor extreme elektriciteitsprijzen.

• We versterken onze uitvoeringsorganisaties zodat de doorlooptijden voor vergunningverlening korter worden. Zo lopen bedrijven geen onnodige vertraging op door de overheid wanneer zij willen verduurzamen.

• Belangrijke projecten voor het versnellen van de energietransitie lopen in Nederland een groot risico op vertraging door de stikstofproblematiek, terwijl deze projecten uitstoot van schadelijke stoffen op de lange termijn voorkomen. Daarom moeten deze projecten een juridisch haalbaar alternatief krijgen voor de bouwvrijstelling. 

• We geven inwoners een belangrijke stem bij de uitvoering van projecten die te maken hebben met de energievoorziening in hun regio. Daarvoor stellen we middelen beschikbaar via gemeenten, provincies en regionale energiestrategieën (RES). Hiermee kan de communicatie met inwoners inclusiever en proactiever worden. Volt bepleit minimaal 50% lokaal eigendom van regionale energievoorzieningen.

• We zorgen ervoor dat juridische obstakels, om grensoverstijgende energieprojecten uit te rollen in de grensregio’s, weggenomen worden. Juist voor inwoners en bedrijven die energie willen uitwisselen en opslaan om daarmee het net te ontlasten.

De energiemix

• Hernieuwbare energie en kernenergie worden de basis van het energiesysteem van de toekomst. Wind op zee is hier een cruciaal onderdeel van. De uitrol van windmolens op zee na 2030 moet onverminderd doorgaan, zodat de klimaatdoelstellingen behaald kunnen worden.

• Windenergie winnen op land is van groot belang om de klimaatdoelen te halen en te zorgen dat er genoeg energie is in de toekomst. Maar verduurzaming geeft soms overlast. Daarom willen we landelijke normen voor overlast door zogenaamd laagfrequent geluid (zoals bij windmolens) en slagschaduw. 

• De energietransitie maken we natuurinclusief. Hiervoor is onderzoek naar de ecologische impact van energieprojecten cruciaal. Om te leren over de impact van energietransitie worden onder andere de windmolenparken op zee als onderzoeksplek gebruikt. Deze windmolenparken worden gebruikt als plek voor de oceaan om zich te herstellen door visserij daar blijvend te verbieden.

• We voeren getrapt een verplichting van zonnepanelen op alle oppervlaktedaken in. Zo worden de grote daken van distributiecentra, kantoren en overheidsgebouwen volgelegd met zonnepanelen, in plaats van de groene weilanden. Volt streeft hierbij naar financiële ondersteuning van bedrijven bij het versterken van dakconstructies waardoor plaatsing van zonnepanelen mogelijk wordt.

• Energieopslag is cruciaal bij een energiemix met veel zonne- en windenergie. We zorgen dat de overheid de regie neemt bij het door de markt uitrollen van alle vormen van energieopslag, waardoor het het elektriciteits- en warmtenet wordt ontlast. Hiermee verkleinen wij het risico op lange wachttijden voor aansluiting.

• Er zijn steeds meer batterijen in ontwikkeling die zonder zeldzame, vervuilende grondstoffen worden ontwikkeld. Hiervoor willen we de Nederlandse subsidies aanpassen, maar juist ook Europese initiatieven zoals Joint European Disruptive Initiative (JEDI) stimuleren. Daarmee krijgt de EU weer een leidende innovatieve rol in de wereld.

• We stimuleren mogelijkheden om zelfgeproduceerde energie op te slaan in woonwijken en op bedrijfsterreinen door middel van slimme (buurt)batterijen en energiecoöperaties (Local4Local). We passen de huidige knellende wet- en regelgeving hierop aan. 

• Volt is voorstander van het stimuleren van warmte- en koudenetten die draaien op basis van duurzame bronnen zoals aardwarmte, restwarmte uit de industrie en open water. De overheid neemt onzekerheid over de kosten voor huishoudens weg en zorgt voor duidelijke landelijke kaders, zodat gemeenten niet ieder hun eigen bedrijf oprichten maar kunnen deelnemen aan efficiënte en transparante warmtebedrijven op regionaal niveau.

• Volt pleit voor een Nederlandse en Europese strategie op het gebied van CO2. De opslag van CO2 (Carbon Capture Storage, CCS) is nodig als transitiemodel om uitstoot te verminderen en om klimaatpositief te worden. Daarnaast moet CO2 hergebruikt worden om nieuwe producten te maken in de vorm van brandstoffen, chemische producten en materialen. Hiervoor is ook CO2-infrastructuur nodig. GasUnie en Energie Beheer Nederland (EBN) moeten vooraf investeren in publieke infrastructuur zodat deze op tijd af is.

• We importeren geen biomassa van buiten de EU.

Kernenergie in de mix

• Volt steunt de plannen voor twee grote kerncentrales, waarvan de bouw op dit moment wordt voorbereid. Deze plannen geven een duidelijk signaal af aan universiteiten en bouwend Nederland, waardoor de hele nucleaire sector een impuls krijgt. Daarom komt er meer financiële steun voor kernenergie. 

• Daarnaast maken we de bouw van meerdere nieuwe, kleine kerncentrales verspreid over het land mogelijk. Deze SMRs hebben veel toepassingen en kunnen bijvoorbeeld grote industrieterreinen, AI-fabrieken of schepen voorzien van continue CO2-neutrale elektriciteit.

• Volt zorgt voor voldoende betrouwbare vervanging van kolen- en gascentrales zodat we deze snel kunnen sluiten. Waar nu kolen- en gascentrales staan, dienen die waar mogelijk te worden vervangen door SMRs van vergelijkbare capaciteit. Dit vraagt hetzelfde grondoppervlak en de bestaande aansluiting op het hoogspanningsnet kan worden hergebruikt.

• We maken het recyclen van splijtstof tot Europese standaard. Dit bespaart veel brandstof, omdat 95% van de gebruikte splijtstof uit een kerncentrale herbruikbaar is. 

• Volt wil dat Nederland het initiatief neemt voor een Europese alliantie van leveranciers van nucleaire technologie. Alleen als alle onderdelen goed beschikbaar zijn binnen de EU wordt het mogelijk reactoren sneller en goedkoper te bouwen. 

• We gaan Europees samenwerken voor het werven, opleiden en bijscholen van personeel in de kernenergiesector. We kijken hier specifiek naar de regio’s waar de kerncentrales staan, om deze regio's te laten profiteren van de werkgelegenheid en scholing.

• Er komen ambitieuze, Europese afspraken over goede, definitieve opslag van kernafval, waarbij ook internationale samenwerking mogelijk wordt gemaakt. Als elk land dit voor zichzelf gaat doen, brengt dit enorme en onnodige kosten met zich mee. De beslissing over eindberging in Nederland wordt vóór 2050 genomen. 

• Maatschappelijk draagvlak voor kernenergie is belangrijk. We willen niet investeren in deze technologie zonder de maatschappij daar actief bij te betrekken. Volt wil een uitgebreide maatschappelijke dialoog en objectieve informatiecampagnes. Belangrijk daarbij zijn de feiten, maar ook de gevoelens en percepties van de bevolking. Daarbij zetten we ons in voor een groot Europees kernenergie-kenniscentrum.

• Volt wil ook meer Europees onderzoek naar kernfusie. Bij kernfusie komt geen radioactief afval vrij en dit is een enorme kans om de energieproblemen op te lossen.

Waterstof in de mix

• Waterstof is belangrijk in de verduurzaming van Nederland en de EU. Om subsidies efficiënt in te zetten, is het nodig dat bepaald wordt in welke sectoren de nu nog schaarse waterstof het beste ingezet kan worden. Volt wil hiervoor de bestaande waterstofladder van Liebreich gebruiken.

• De financiering van transport en productie van groene waterstof breiden we uit. We zetten in op een Europese aanpak zodat investeringen in andere EU-landen, in het bijzonder onze buurlanden, op elkaar afgestemd zijn.

• Groene waterstof wordt op steeds meer plaatsen in de EU beschikbaar. Het is cruciaal om zo snel mogelijk te zorgen dat alle randvoorwaarden op Europees niveau in wetgeving, maar ook budgettair, worden voorbereid om op deze nieuwe bron in te zetten. Volt wil Europese wettelijke veiligheidsnormen voor het gebruik van waterstof.