Arbeidsmarkt

Dat moet anders. We investeren in beter werk, hogere lonen en meer vaste contracten. De overheid leidt meer mensen op voor beroepen waar veel vraag naar is. Ook benutten we technologie om de personeelstekorten op te vangen. We maken het eenvoudiger om in een ander EU-land te werken. In alle lidstaten van de EU erkennen we elkaars diploma’s.

Arbeidsmigratie blijft belangrijk, maar moeten we eerlijker en beter regelen, met goede huisvesting en gelijke behandeling. In de grensregio’s pakken we de knelpunten aan met gericht beleid. Ten slotte bouwen we aan een arbeidsmarkt die uitgaat van wat mensen wél kunnen en waarin ieder talent telt. Iedereen krijgt de kans om mee te doen. Werken loont, nu en later. Ook na je loopbaan, met een goed pensioen voor iedereen.

• Wendbaarheid is de sleutel tot een toekomstbestendige arbeidsmarkt. Volt zet in op een arbeidsmarkt waarin vaardigheden belangrijker zijn dan diploma's of functietitels. Zo wordt overstappen tussen sectoren eenvoudiger, benutten we verborgen talent en zorgen we voor veerkracht in onze economie.

• We stimuleren om- en bijscholing naar cruciale sectoren zoals zorg, ICT, onderwijs en techniek door hiervoor gericht scholingsbudgetten in te zetten. 

• We willen dat mensen die langs de kant staan beter worden begeleid naar maatschappelijk cruciale beroepen. Volt wil dat de taakstelling van het werkbedrijf van het UWV op zo’n manier wordt aangepast dat deze vorm van begeleiding van mensen de primaire taak wordt. Zo zetten we meer mensen en middelen in op begeleiding van mensen terug naar de arbeidsmarkt, en minder op fraudebestrijding.

• We starten een grootschalige, landelijke wervingscampagne om meer personeel aan te trekken voor sectoren met grote tekorten, zoals techniek en ICT. 

• Door te investeren in innovatie kunnen we de uitdagingen omtrent de structurele arbeidskrachtentekorten beter aanpakken. We benutten de nog onbenutte digitale en technologische oplossingen die er al zijn. 

Werken over de grens

• We willen meer wederzijdse erkenning van diploma’s en kwalificaties voor alle beroepen in de EU, met name voor beroepen in sectoren waarin een tekort is, zoals onderwijs, zorg, ICT en technische beroepen. Waar mogelijk standaardiseren we ook de erkenning van diploma's van buiten de EU.

• We investeren in taalcursussen en faciliteren deze beter. Zo verbeteren we de arbeidsomstandigheden op de werkvloer. 

• Volt zet in op het verlichten van de administratieve lasten voor bedrijven in het buitenland om personeel aan te nemen. Zo kan het gebeuren dat een Nederlandse bouwvakker die in Duitsland aan de slag wil door de lokale overheid om een diploma gevraagd wordt. De bouwvakker moet vervolgens een dure verklaring regelen en mogelijk nog extra cursussen volgen. 

• Volt zet in op het gelijktrekken van de expatregeling tussen EU-lidstaten, zodat we niet langer onderling concurreren om talent. Voor talent buiten de EU zal nog wel per lidstaat een unieke regeling aangeboden kunnen worden. Voor beide regelingen zal salaris bovendien niet langer de norm zijn voor toepasbaarheid, maar zal er specifiek gekeken worden naar de schaarste aan ervaringen en/of vaardigheden. 

• We beschermen grenswerkers beter door Nederland standaard het werklandbeginsel van de EU toe te laten passen. Woon je in België, maar werk je in Nederland? Dan zou Nederland jouw sociale voorzieningen moeten regelen. Nederland heeft dit in de praktijk niet altijd goed geregeld, waardoor grenswerkers of ondernemers soms tussen wal en schip raken. 

• We willen dat Nederlandse gepensioneerden die van hun pensioen gebruikmaken in een ander Europees land, zoals Spanje, daar hun premies en belastingen afdragen. Hiervoor passen we het woonlandbeginsel toe. 

• Grensarbeiders die vijf jaar verzekerd zijn geweest in het land waar zij als laatste gewerkt hebben, zouden ervoor moeten kunnen kiezen om in datzelfde land een werkloosheidsuitkering aan te vragen. 

• We willen dat de afdeling van het CAK die verantwoordelijk is voor grenswerkers, van Den Haag naar een overheidsgebouw in de grensregio verhuist. Zo brengen we de overheid en grenswerkers dichter bij elkaar. Goede locaties hiervoor zijn de België- en Duitsland-kantoren van de SVB in Breda en Nijmegen, of het Belastingdienst Buitenland-kantoor in Heerlen.

• We maken grenseffectenrapportages verplicht voor nieuw beleid wanneer dit direct of indirect de grensregio of grenslanders aangaat. Zo verbeteren we de sociale bescherming in de grensregio. 

• Volt wil dat zogenoemde grensinformatiepunten uitgebreid worden en beter zichtbaar worden gemaakt voor (startende) grenswerkers of mensen die grenswerker willen worden. Deze informatiepunten houden zich bezig met de coördinatie van socialezekerheidsstelsels, iets wat te complex is voor veel individuele (aankomende) grenswerkers.

Arbeidsmigratie

• We willen EU-brede standaarden voor sociale zekerheid en arbeidsomstandigheden, die goede, menswaardige bescherming bieden aan alle werkenden in de EU. 

• We pleiten ervoor dat vaste en tijdelijke arbeidsovereenkomsten, in sectoren waar structureel misstanden voorkomen, alleen nog maar direct bij een werkgever mogen worden afgesloten. Nu kunnen werkgevers via de Flexwet verantwoordelijkheid voor arbeidsomstandigheden afschuiven op intermediairs, die regelmatig buiten Nederland gevestigd zijn. Door deze maatregel wordt de verantwoordelijkheid duidelijker bij de feitelijke werkgever gelegd en worden handhaving en aansprakelijkheid effectiever.

• In sectoren waar arbeidsmigranten werken, wordt geregeld zowel werk als huisvesting door dezelfde werkgever aangeboden. Dit plaatst arbeidsmigranten in een afhankelijke positie, doordat zowel hun onderkomen als hun inkomen afhankelijk van de werkgever zijn. Om die reden pleit Volt ervoor dat arbeidscontracten altijd onafhankelijk moeten bestaan van een huurcontract. Hierdoor is een arbeidsmigrant niet direct dakloos, indien de arbeidsrelatie ophoudt.

• We verbeteren de toegang tot gezondheidszorg, onderwijs, woningen en rechtsbijstand door in samenwerking met gemeenten meer capaciteit op te bouwen. 

• We verbeteren het toezicht en de handhaving door de arbeidsinspectie. Hiervoor maken we extra budget vrij. 

• Arbeidsmigranten komen te vaak in benarde posities terecht en worden vaak uitgebuit. Handhaving moet zich richten op sectoren waar veel migranten werkzaam zijn, zoals slachthuizen en de glastuinbouw.

• In Nederland is er een wildgroei aan uitzendbureaus. Uitzendbureaus zijn helaas met regelmaat medeplichtig aan uitbuiting van arbeidsmigranten. We zijn voorstander van aanvullende verplichte certificering van deze bureaus waarbij processen zoals loonbetaling, klachtafhandeling, administratie en huisvesting van arbeidsmigranten worden beoordeeld. Dit zorgt voor structurele controle in plaats van eenmalig bij de start.

• We starten bewustwordingscampagnes voor zowel arbeidsmigranten als werkgevers. Vanwege de taalbarrières en een gebrek aan goede informatie weten arbeidsmigranten niet altijd wat hun rechten zijn.

• We geven arbeidsmigranten een plek aan tafel bij beleidsmakers. De belangen van arbeidsmigranten moeten worden vertegenwoordigd door de arbeidsmigranten zelf. Zo verhogen we de zichtbaarheid en verkleinen we de barrières.

• We bouwen een Europese job-tinder (Europese talent pool) zodat arbeidsmigranten van buiten de EU een goed overzicht hebben van de beschikbare banen in de EU. Dankzij een matchingsysteem worden werkgevers en werkzoekenden aan elkaar gekoppeld. Op deze job-tinder is informatie te vinden over de procedures die arbeidsmigranten moeten doorlopen om aan de slag te gaan. Ook is er een overzicht van relevante contactpunten voor het melden van misstanden en voor andere procedures.

• We bieden meer mogelijkheden voor niet-Europese migranten om een (tijdelijk) visum te krijgen voor ons land of voor een andere Europese lidstaat. Dat helpt hen, het land van herkomst en ook onze economie en maatschappij. Denk aan visa voor recent afgestudeerden of startende ondernemers.

Gelijke toegang tot de arbeidsmarkt

• We vergroten de aandacht voor neurodiversiteit bij werkgevers. Ongeveer vijftien tot twintig procent van de mensen wordt als neurodivergent beschouwd en een deel van hen ondervindt hiervan hindernissen op het werk. Dit leidt tot een groot onbenut potentieel. Door hier bewust van te zijn in de werving van personeel en bij de inrichting van werkplekken, zorgen we voor een inclusievere werkomgeving en een verhoging van de productiviteit.

• We zorgen voor actieve werkbegeleiding naar kansrijke beroepen voor mensen die aan de zijlijn staan, zoals in de zorg, het onderwijs of de techniek. Zo pakken we tegelijkertijd de grote arbeidskrachtentekorten en uitdagingen van onze tijd aan. 

• We maken het gemakkelijker voor asielzoekers en statushouders om te werken of om betaalde beroepsopleidingen of ontwikkeltrajecten te volgen. 

• Onder het motto ‘recht op werk voor iedereen’, krijgen asielzoekers vanaf dag één een burgerservicenummer (BSN) en de mogelijkheid om te werken, en wordt de Tewerkstellingsvergunning afgeschaft. Ook ongedocumenteerden en derdelanders met een visum kunnen een BSN krijgen, werken en belasting betalen. 

• We versterken interdepartementale en interbestuurlijke samenwerking tussen departementen, medeoverheden, uitvoeringsinstanties en toezichthouders. Deze partijen vormen de arbeidsmarkt en hun samenwerking is essentieel voor het in goede banen leiden van arbeidsmigratie.

Reguleren van sekswerk

• We voeren een inclusief beleid, waarin sekswerkers als experts worden betrokken bij het formuleren van beleid en ze als primaire belanghebbenden een prominente rol spelen in het vaststellen van de doelen.

• We zijn tegen de Wet Regulering Sekswerk. In plaats daarvan moeten maatregelen worden getroffen om sekswerkers tegen de gevolgen van stigma te beschermen en sekswerk te destigmatiseren. 

• Volt ziet sekswerk als een gelijkwaardig onderdeel van de dienstverlenende sector. We verbeteren de positie van sekswerkers door hen dezelfde rechtspositie toe te kennen als andere zelfstandige ondernemers in deze sector. Sekswerkers krijgen daadwerkelijk toegang tot essentiële diensten voor hun bedrijfsvoering, zoals een zakelijke bankrekening, verzekering of hypotheek.

Een toekomstbestendig pensioenstelsel

• Volt streeft naar één pan-Europees pensioenstelsel waarin het beste van de verschillende Europese stelsels wordt gebundeld in één systeem. Dit is niet alleen positief voor alle werkenden en de bedrijven in de EU, maar het bevordert ook het vrije verkeer van personen en kweekt begrip en solidariteit tussen de landen. Het fundament is gelegd met het in 2022 geïntroduceerde Pan-Europese Persoonlijke Pensioenproduct (PEPP) en wat Volt betreft bouwen we dit alsnog uit tot een volwaardig alternatief voor de nationale pensioenstelsels.

• Met de inwerkingtreding van de Wet toekomst pensioenen heeft Nederland een belangrijke stap gezet in het toekomstbestendig maken van het pensioenstelsel. Door de wet de komende jaren regelmatig te monitoren en verbeteringen en vereenvoudigingen aan te dragen, willen we er zeker van zijn dat de doelstellingen van die wet ook daadwerkelijk worden behaald.

• We introduceren een basispensioen voor alle werkenden naast de AOW, met een minimale premieafdracht. Sociale partners, werkgevers en beroepspensioenverenigingen mogen altijd méér afspreken dan het minimum. 

• Voor veel bedrijfstakken vindt pensioenopbouw verplicht via pensioenfondsen plaats, de zogenaamde ‘bedrijfstakpensioenfondsen’ zoals het ABP voor de overheid en PFZW voor zorg en welzijn. Deze verplichting is een belangrijke pijler onder het succes van het Nederlandse pensioenstelsel. Het belang van werkgevers moet daarbij echter niet uit het oog verloren worden. Volt vindt daarom dat verplichtstelling logisch, evenwichtig en naar verhouding moet zijn.

AI en de arbeidsmarkt

• AI is er om Nederlandse werknemers te steunen. We pleiten ervoor om sectoren, waar veel automatisering plaatsvindt, extra te begeleiden bij het omscholen van werknemers. Het is belangrijk dat werken eerlijk blijft lonen. 

• Volt pleit ervoor talent uit het buitenland aan te trekken en deze mensen voorrang te geven bij visumaanvragen. Dit moet op Europees niveau worden gecoördineerd.

• Volt zet zich in voor een betere bescherming van de rechten van makers en hun auteursrecht. GenAI-bedrijven worden verplicht volledige transparantie te bieden over de oorsprong van hun trainingsdata en een licentie af te sluiten bij de organisatie die de auteursrechten beheert.

• GenAI moet een digitaal watermerk bevatten en de aanbieder draagt zelf zorg voor het up-to-date houden van de veiligheid en de effectiviteit. Content die met GenAI wordt gegenereerd krijgt geen auteursrecht. Alleen mensen kunnen auteursrecht krijgen.