Terugblik op de Algemene Politieke Beschouwingen in de Eerste Kamer

Gaby gaf aan waarom deze woorden 72 jaar later nog steeds relevant zijn : “Monnet herinnerde ons eraan dat samenwerking en solidariteit de kern vormen van deze weg naar vooruitgang, iets waar onze samenleving smachtend naar uitkijkt.” Europese solidariteit zou de basishouding moeten zijn en is nodig om de enorme uitdagingen van de 21e eeuw het hoofd te bieden. Als het op asiel en migratie aankomt, moeten we volgens Gaby dan ook gaan voor samenwerking, niet voor verdeeldheid. Ze vroeg de minister-president: hoe staat het eigenlijk met die plannen voor een opt-out voor het Europese asielbeleid?  

Schoof geeft toe: dit kabinet gaat niet zelf de aanzet geven tot de opt-out

In het regeerprogramma staat dat het kabinet een opt-out voor het Europese asielbeleid wil regelen. Die heeft het kabinet nodig om in Nederland strengere asielregels te kunnen invoeren. Minister Faber heeft deze wens aangekondigd bij de Europese Commissie. Voor Volt was dat de aanleiding om hier stevig op door te vragen, want de Europese Commissie gaat helemaal niet over de opt-out. Voor een opt-out moet je een wijziging van het EU-verdrag uitonderhandelen en daarvoor moet je bij de Europese Raad zijn. Die moet je vragen om een ‘intergouvernementele conferentie (IGC)’ bijeen te roepen waar alle EU-regeringsleiders aanwezig zijn om over het wijzigingsvoorstel te praten. Alleen als alle regeringsleiders het eens zijn met de verdragswijziging, gaat de verdragswijziging door. Door de vragen van Gaby over de route voor de opt-out en het debat erna, werd al snel duidelijk dat veel Eerste Kamerleden de weg naar de opt-out niet begrijpen. 

Gaby vroeg aan minister-president Schoof wat hij gaat doen om tot een opt-out te komen. Tot ieders verrassing gaf de minister-president aan dat deze regering geen opt-out gaat realiseren.

Volt zou voorstander zijn van een IGC, maar dan wel met een heel ander doel. Er kunnen tijdens zo’n conferentie namelijk ook andere verdragswijzigingen worden besproken. Wij zien zo’n conferentie dus als een kans om de EU-verdragen te herzien en de Europese Unie democratischer en sterker te maken. Laurens Dassen heeft ons IGC-punt een week later overgenomen in het debat over de Europese top in de Tweede Kamer en zelfs een motie ingediend om een IGC te organiseren. Helaas heeft de motie het niet gehaald.

De ‘asielmythe’ van het kabinet

Gaby verzette zich tijdens de APB ook krachtig tegen de invoering van een noodwet door het kabinet. Haar argumenten: de huidige migratiecijfers zijn geen reden om zowel de Eerste als de Tweede Kamer te passeren en het inzetten van het noodrecht van artikel 111 in de Vreemdelingenwet is niet alleen juridisch onhaalbaar, maar botst ook met Europese en internationale verdragen. Gaby benadrukte dat er sprake is van een ‘asielmythe’, gecreëerd door het kabinet. Een beeld waarin vluchtelingen de schuld krijgen van de problemen, terwijl er in werkelijkheid  een opvangcrisis is, die makkelijk opgelost kan worden door het goed uitvoeren van de spreidingswet. Gaby maakte ook duidelijk dat de asielinstroom in Nederland, in vergelijking met andere landen, helemaal niet hoog is. Duitsland, Frankrijk, Spanje en zelfs Oostenrijk – met een kleinere bevolking dan Nederland – vangen meer asielzoekers op. De situatie is dan ook totaal niet vergelijkbaar met de vluchtelingencrisis van 2015.

Volt ziet samenwerking binnen Europa als de oplossing. Wij pleiten voor een humane Europese spreidingswet, waarin landen gezamenlijk de verantwoordelijkheid dragen voor de opvang van vluchtelingen.

Gelijke rechten

Gaby zette zich in haar bijdrage ook krachtig in voor gelijke rechten in Nederland. Ze maakte gebruik van de opmerking van de minister-president – “ik ben er voor alle Nederlanders” –  en wees hem op de tegenstrijdigheden in het regeerprogramma als het gaat over het tegengaan van discriminatie.

Ze vroeg daarbij aandacht voor het gelijktrekken van het minimumjeugdloon met het minimumloon, voor lhbtqi-rechten en voor het verankeren van de positie van de Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme. Gelijkheid moet niet slechts een belofte blijven, maar werkelijkheid worden voor iedereen.

Benieuwd wat ze precies gezegd heeft?

Kijk hier de hele inbreng van Gaby tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen terug.