Gezondheid en welzijn

Zorg is onmisbaar. Zorgmedewerkers zijn het hart van onze zorg. Maar hun werk wordt onvoldoende gewaardeerd. Wij maken de beloning eerlijk en laten de lonen in de zorg gelijk lopen met de rest van de publieke sector. Long covid erkennen we als beroepsziekte bij zorgmedewerkers. We investeren meer in onderzoek en maken zorgopleidingen aantrekkelijker, bijvoorbeeld door geen collegegeld te vragen. Alleen zo blijft goede zorg beschikbaar voor iedereen, nu en in de toekomst.

Een Europese Gezondheidsunie

Volt streeft naar een sterke samenwerking binnen de EU op het gebied van publieke gezondheid. De toenemende druk op betaalbaarheid en toegankelijkheid van de gezondheidszorg vereist een aanpak die nationale grenzen overstijgt. De EU moet actief bijdragen aan het beschermen en verbeteren van de gezondheid van al haar burgers. Daarom doen wij concrete voorstellen voor een EU-Gezondheidsunie, gebaseerd op vier pijlers:

• Het stimuleren van het delen van kennis, transparantie en toepassing van de beste werkwijzen.

  • Volt pleit voor transparantie in de zorgstelsels van de EU. Zorgaanbieders dienen inzicht te geven in de kwaliteit, doelmatigheid en toegankelijkheid van zorg. Zo bevorderen we onderlinge leerprocessen, versterken we de positie van patiënten en burgers en bieden we de aanbodzijde daartoe de beste kansen.

  • Volt pleit voor de oprichting van een onafhankelijk EU-instituut dat transparantie borgt en voorbeelden van best practices verspreidt. Het EU Expert Panel on effective ways of investing in health kan als voorbeeld dienen.

  • Volt is voor de ontwikkeling van maatschappelijk gedragen digitale hulpmiddelen voor de zorg, waaronder kunstmatige intelligentie (AI). Software die met dit doel (mede) ontwikkeld wordt met EU-onderzoeksgelden dient als open source breed beschikbaar te zijn. Zo voorkomen we het monopolie van en overmatige winsten op maatschappelijk gevoelige digitale toepassingen.

• Het versterken van onze strategische autonomie en pandemische paraatheid.

  • Volt investeert in productiecapaciteit en gezamenlijke strategische voorraden van essentiële geneesmiddelen en kritieke medische hulpmiddelen binnen de EU door in te zetten op gezamenlijke plannings- en inkoopmechanismen zodat beschikbaarheid gewaarborgd blijft en kosten beheersbaar blijven.

  • Medicijnen en software die ontwikkeld zijn met publiek geld moeten onder EU-patent blijven, zodat de kosten en bevoorrading transparant en onder controle van de EU zijn.

  • Volt gaat de strijd tegen antibioticaresistentie prominenter op de EU-agenda zetten. Volt vraagt om een structurele EU-aanpak via onderzoeksfinanciering, betere surveillance en gepaste inzet van antibiotica.

  • Er komt een EU-fonds voor investeringen in gezamenlijke ontwikkeling van geneesmiddelen voor zeldzame ziektes (unmet medical needs).

  • Als onderdeel van de Europese Gezondheidsunie werken we in Europees verband aan het voorkomen van nieuwe pandemieën en verhogen we tegelijkertijd de pandemische paraatheid om optimale weerstand te kunnen bieden aan grensoverstijgende gezondheidscrises. Dit doen we door samen te werken op het gebied van monitoring en bewaking, met uitwisseling van gegevens vanuit de veterinaire en humane signalering. Er wordt ingezet op kennisontwikkeling, kennisdeling tussen lidstaten en de harmonisatie van nationale strategieën. Door ons op Europees niveau in te zetten voor het vaccineren van pluimvee tegen vogelgriep, dragen we bij aan het verminderen van het risico op de uitbraak van zoönosen (ziektes die overdraagbaar zijn tussen dier en mens). In Nederland wordt het Nationaal actieplan versterken zoönosebeleid over de volle breedte van One Health (leefomgeving, veterinair en humaan) met kracht doorgezet om risico’s van het ontstaan en de verspreiding van zoönosen in de toekomst te verkleinen en voorbereid te zijn op een eventuele uitbraak met pandemisch potentieel.

• Het faciliteren van betere capaciteitsbenutting, samenwerking en mobiliteit binnen de EU.

  • Om de zorgcapaciteit zo effectief mogelijk te benutten maken we het eenvoudiger om zorg in andere EU-landen te krijgen.

  • Vele innovaties in de zorg vragen om grote investeringen in digitale ondersteuning. Volt pleit ervoor dit op EU-niveau te regelen.

  • Het moet makkelijker worden voor zorgpersoneel om over landsgrenzen heen samen te werken en daar te werken waar de schaarste het hoogste is. Volt zet daarom in op arbeidsmobiliteit van zorgprofessionals binnen de EU door het wegnemen van barrières. Bijvoorbeeld door het faciliteren van gericht (taal)onderwijs. We beginnen daarbij als eerste met een uitwisseling en samenwerking met onze directe buurlanden.

• Het borgen van de rechten van patiënten en de kwaliteit en duurzaamheid van zorg.

  • Volt pleit voor een brede EU-strategie voor genderinclusieve gezondheidszorg. Deze strategie moet ongelijkheden in gezondheid en zorgtoegang aanpakken die voortkomen uit sekse, gender, seksuele oriëntatie en genderidentiteit.

  • Seksuele en reproductieve gezondheid en rechten worden opgenomen in het EU-volksgezondheidsbeleid.

  • We versterken de EU-rol bij het waarborgen van de digitale veiligheid van gezondheidsdata en het voorkomen van de verkeerde inzet van AI in de zorg. Dit doen we door uitbreiding van bestaande regelgeving, zoals de Digital Services Act en het realiseren van een EU-toezichthouder voor AI en de gegevensuitwisseling in de zorg.

  • Volt pleit ervoor dat de EU actief inzet op preventie door middel van gezamenlijke campagnes en regelgeving gericht op gezonder leven. 

  • Industrieën en producten die schadelijk zijn voor de gezondheid, worden geweerd.

  • Volt investeert in de vergroening van de EU-gezondheidssector. We pleiten daarom voor het wegnemen van belemmerende wet- en regelgeving die verduurzaming in de zorg nu nog in de weg staat. Daarnaast pleit Volt voor verlenging van de huidige Green Deal Duurzame Zorg en zorgt daarbij voor de juiste randvoorwaarden en regievoering. Met deze inzet zorgen we ervoor dat er ook op EU-niveau wordt geïnvesteerd in het opschalen van bewezen effectieve interventies en veelbelovende oplossingen. 

  • Volt maakt van kwalitatieve, toegankelijke en betaalbare zorg een afdwingbaar recht voor elke EU-burger, verankerd in EU-wetgeving. Door de positie van burgers te versterken geven we hen de middelen om de in de EU vastgestelde kwaliteitsnormen lokaal af te dwingen.

Aandacht voor de zorgvraag

• Volt pleit voor betaalbare en beschikbare zorg. Dit vraagt een goede samenwerking binnen de zorg- en welzijnssector en meer regulatie en vertrouwen om de zorg die nodig is overal beschikbaar te maken. Daarbij zijn ook goede afwegingen nodig om de zorg betaalbaar te houden. Daarom brengen we, voor zover mogelijk, de zorg in het netwerk digitale en hybride zorg. We hebben ook aandacht voor welke zorg nog wordt ingezet in de laatste levensfase.

• De zorgkosten moeten voor een groter deel uit de collectieve middelen betaald worden. Zo kunnen we de nominale zorgpremie naar nul euro verlagen en neemt het besteedbaar inkomen van uitkeringsgerechtigden toe. Het eigen risico blijft bestaan.

• Het zorg- en welzijnssysteem in Nederland is ingewikkeld, met verschillende wetten en verschillende bekostigingssystemen. Volt wil naar een systeem van samenwerken en doen wat nodig is in plaats van doorverwijzen.

• Volt werkt toe naar een eenvoudiger (financieel) zorgsysteem, dat samenwerking en gedeelde verantwoordelijkheid stimuleert. Dan wordt er samen gekeken wat het beste is voor de patiënt, zonder dat de patiënt met veel verschillende organisaties te maken krijgt. Soms speelt de sociaaleconomische status een rol bij ziekte en gezondheid. Een kind met ademhalingsproblemen kan baat hebben bij longmedicijnen, maar als de problemen worden veroorzaakt door schimmel in huis, moet dat juist ook worden aangepakt.

• Met het Integraal Zorgakkoord en de Wet Aanpak Meervoudige Problematiek Sociaal Domein wordt een start gemaakt om (domeinoverstijgende) samenwerking te stimuleren. Volt zet zich in om samenwerking te vergemakkelijken door meer regulatie van de marktwerking toe te laten en regels die in de weg zitten te schrappen. Hierbij borgen we de privacy van de cliënten.

• Volt haalt perverse prikkels uit de zorgfinanciering. Zo moet het lonend zijn om patiënten en cliënten te helpen, te begeleiden en te genezen. Zorgaanbieders die kostenbesparend werken, door meer in te zetten op preventie, de menselijke maat en de zin of onzin van intensieve behandelingen in de laatste levensfase moeten daar financieel voor worden beloond.

• Om de bureaucratie en de administratieve lasten in de zorg te verminderen, dient er gewerkt te worden met standaarden. Heldere afspraken aan de voorkant die steeds hetzelfde zijn, tussen zorgaanbieders en zorginkopers (gemeente, zorgverzekeraar, Rijk), zijn essentieel. De grootste spelers in de regio krijgen hierbij een zeer belangrijke rol.

• Volt wil zorgfraude beter aanpakken. Zorginkopers krijgen steun bij het weren van malafide zorgbedrijven met duidelijke instapvoorwaarden en afspraken. Daarbij wordt het voor zorginkopers makkelijker om laagdrempelig geanonimiseerde gegevens te delen en te vergelijken om fraudeurs te herkennen en aan te pakken.

• Als onderdeel van de fraudebestrijding dienen kleine particuliere zorgorganisaties, net als grote (gesubsidieerde) zorgorganisaties, hun jaarrekeningen (inclusief de salarissen van bestuurders en raden van toezicht) openbaar te maken. 

• Transparantie en data zijn belangrijk voor het toezicht op de zorg en het verbeteren van de kwaliteit van de zorg.

• Ziekenhuizen moeten uitkomsten van hun operatieve ingrepen, bijvoorbeeld incontinentie na prostaatverwijdering, openbaar maken. We stimuleren landelijke benchmarking en peer-learning, zodat ziekenhuizen best practices delen en patiënten bewuste keuzes kunnen maken. Hiermee wordt de kwaliteit van de zorg inzichtelijk. 

• Kennis van de resultaten van zorg is essentieel om zorg te verbeteren, van elkaar te leren en om patiënten met hun arts in staat te stellen de beste keuzes te maken. Uitkomsten dienen echter niet gebruikt te worden als grondslag voor betaling of externe kwaliteitscontrole. Het laatste zal de administratieve lasten doen toenemen en werkt wantrouwen tussen partijen in de hand. Om de administratieve lasten juist te verlagen, leggen we de verantwoordelijkheid voor het verbeteren van uitkomsten en daarmee de kwaliteit van zorg, veel meer bij de zorgverleners zelf. Zorginkopers hoeven alleen in te kopen, te betalen en fraude op te sporen. De waarborgen in het systeem, waar de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ), Nationale Zorgautoriteit (NZa), Zorginstituut Nederland (ZIN), Autoriteit Consument & Markt (ACM), voor verantwoordelijk zijn, blijven bestaan en worden indien nodig uitgebreid.

• We zetten in op het benutten van de kansen die digitale en hybride zorgvernieuwingen bieden, onder andere door het stimuleren van de toepassing van AI en e-health in de zorg. Dit doen we door landelijk en internationaal in te zetten op standaarden voor het opslaan van data. Dit maakt data beter bruikbaar voor nieuwe (AI- en LLM-Agent-) toepassingen.

• Het is onverantwoord om het basispakket uit te kleden of behandelmogelijkheden te schrappen, omdat er op andere vlakken financiële tekorten zijn. Wat de beste behandeling is, is aan de zorgverlener en de patiënt. 

• Behandelingen die volgens wetenschappelijk onderzoek niet effectief zijn of niet meer het effectiefste alternatief zijn, mogen wel uit het basispakket verwijderd worden. 

• Volt wil met positieve financiële prikkels ervoor zorgen dat huisartsen er vaker voor kiezen om te werken in regio’s waar de huisartsenzorg onder druk staat. Dit geldt met name voor krimpgebieden. 

• Zorgverzekeraars moeten aandacht hebben voor de zorgvraag en mensen niet misleiden met een groot aantal verschillende labels en verschillende polissen voor verschillende doelgroepen. Iedere zorgverzekeraar heeft een acceptatieplicht, dus zou er geen verzekering speciaal voor jongeren of voor hoger opgeleiden moeten zijn. Deze wildgroei aan polissen moet een halt worden toegeroepen.

• De opkomst van investeringsmaatschappijen (private-equity) in de zorg kan op gespannen voet staan met de kwaliteit en toegankelijkheid van en de solidariteit in de zorg. Volt zet zich er voor in om de zorg minder interessant te maken voor investeringsmaatschappijen door wettelijke beperkingen op winstuitkeringen in de zorg in te voeren, zorginstanties wettelijk te verplichten transparant te zijn over hun eigendomsstructuren en de Nederlandse Zorgautoriteit hier actiever op te laten controleren, bijvoorbeeld met een speciale task force. Daarnaast worden overnames van praktijken door zorgprofessionals die daar zelf zorg gaan verlenen, gestimuleerd.

Waardering van de zorgprofessional

• Volt gaat de loonkloof tussen zorgmedewerkers en andere publieke medewerkers verkleinen. We verhogen de lonen in de zorg stap voor stap, zodat deze meer overeenkomen met vergelijkbare publieke banen. Dit doen we in overleg met de vakbonden en met oog voor structurele financiering. Een eerlijke beloning is nodig om personeel te behouden en nieuwe mensen aan te trekken. 

• Voor Volt betekent dit ook dat artsen en medisch specialisten zich dienen te houden aan de Wet Normering Topinkomens. 

• Bij zorginstellingen wordt werken in loondienst de norm, ook voor medisch specialisten. We pleiten voor een onafhankelijk onderzoek naar hoe het huidige stelsel met maatschappen of medisch specialistisch bedrijven geleidelijk kan worden opgeheven, zonder hoge kosten. Een eerste stap is om nieuwe toetreding tot deze vormen te verbieden.

• Volt pleit voor een veilige en gezonde werkcultuur in de zorg. We investeren in onafhankelijk toezicht op de sociale veiligheid binnen zorginstellingen. Er komt geld voor vertrouwenspersonen en meldpunten. Zorginstellingen moeten bovendien verplicht onderzoeken hoe het gaat met werkdruk, machtsverhoudingen en sociale veiligheid op de werkvloer. Zo wordt duidelijk waar ruimte is voor verbetering.

• We pakken het personeelstekort in de zorg aan. Daarom schaffen we het collegegeld af voor mbo- en hbo-opleidingen in zorg en welzijn. We maken deze opleidingen aantrekkelijker met betere stages, meer persoonlijke begeleiding en uitzicht op een goede baan.

• Volt pleit ervoor dat zorgpersoneel eenvoudiger betaalbare woonruimte kan huren of kopen, vooral in steden met een woningtekort. Zorgmedewerkers krijgen voorrang bij sociale huurwoningen en betaalbare koopwoningen. Gemeenten mogen hiervoor speciale regels opstellen.

• Long covid wordt erkend als beroepsziekte voor zorgpersoneel dat via werk long covid opgelopen heeft. Volt pleit voor een ruime financiële compensatie en voor meer onderzoek naar long covid.

• Volt pleit voor goede ondersteuning voor mantelzorgers. Zij moeten genoeg hulp krijgen, zoals respijtzorg (tijdelijke vervanging) om overbelasting te voorkomen. Ook moet er voldoende financiële steun zijn. In onze plannen voor het basisinkomen is er extra aandacht voor mantelzorg.

Brede preventie

Veel bestaande preventie heeft het karakter van dweilen met de kraan open en Volt wil dat niet. Preventie is bijvoorbeeld een stoppen-met-roken-programma, maar echte preventie is ervoor zorgen dat mensen niet gaan roken. 

• Echte preventie vraagt een stabiele leefsituatie met een voorspelbaar (basis)inkomen, en een betrokken samenleving. Actief burgerschap en bewonersinitiatieven zijn goed in staat om de vraag naar zorg af te laten nemen. Daarnaast leveren zij vaak effectievere en goedkopere hulp en zorg dan de (lokale) overheid. Om die reden ontwikkelt Volt beleid om actief burgerschap en bewonersinitiatieven rondom zorg en welzijn te versterken. Volt stimuleert burgerinitiatieven zoals zorgcoöperaties, woongemeenschappen en zorg- en buurtcirkels,

• Armoedebestrijding wordt onderdeel van de Samenhangende Preventiestrategie. Deze preventiestrategie is nu vooral gericht op het terugdringen van roken, alcohol- en drugsmisbruik, schermgebruik, seksuele gezondheid en overgewicht. De sociale problematiek rondom de leefsituatie, zoals armoede, huisvestingsproblemen, dakloosheid en huiselijk geweld, moet hierin ook worden meegenomen.

De gezonde keuze moet de gemakkelijke keuze zijn. In het aanbod moet de gezondere variant telkens nadrukkelijk goedkoper en beter beschikbaar zijn dan de ongezonde variant. Frisdrank zonder suiker moet goedkoper zijn dan frisdrank met suiker. Chips met minder zout en vet goedkoper dan de variant met meer zout en vet. Bier zonder alcohol goedkoper dan bier met alcohol. Alleen op deze wijze helpen we mensen de gezondere keuze te maken. 

• Gemeenten hebben, naast het Rijk en de zorgaanbieders, een wettelijke taak als het aankomt op preventie, gezond leven, een gezonde leefomgeving en vroegsignalering. Om deze taak beter uit te kunnen voeren, hevelen we een additionele 1% van de zorgbegroting over naar gemeenten.

• Volt investeert in structureel onderzoek naar kostenefficiënte preventie, zodat preventie echt bij kan dragen aan het verminderen van de kosten in de zorg. Volt zorgt er daarbij voor dat de gezondheidswinst van preventie, net als bij zorg, gewaardeerd wordt met een geldbedrag. Dit benadrukt het belang van preventie.

• Volt brengt preventieve en acute mondzorg terug in het basispakket. Door zorg op tijd en laagdrempelig beschikbaar te maken, voorkomen we erger wordende klachten en onnodige medische ingrepen. Een gezond gebit is essentieel voor brede gezondheid en participatie. Preventieve zorg voorkomt onnodig leed en toekomstige zorgkosten.

• We maken bindende maximumwaarden voor zout in voedingsmiddelen om op die manier de zoutinname te verminderen.

• We verminderen alcoholgebruik door de zichtbaarheid en beschikbaarheid te verminderen, onder andere door alcohol geheel uit supermarkten te weren. Alcohol hoort niet bij de dagelijkse boodschappen.

• We realiseren de rookvrije generatie zo snel mogelijk, voor zowel tabak als vapes. We verhogen accijnzen, weren lobbyisten van de nicotine-industrie en verplichten importeurs van nicotineproducten om een percentage van hun winst in een nicotinefonds te storten, dat kan worden aangewend om nicotinegebruik tegen te gaan.

• We roepen de hiv-epidemie een halt toe door PrEP in Nederland laagdrempelig en breed beschikbaar te maken en te vergoeden vanuit de zorgverzekering.

• Volt maakt anticonceptie gratis door het op te nemen in de basisverzekering. Ook zorgen we dat menstruatieproducten gratis beschikbaar zijn op scholen, werkplekken, zorginstellingen en bij andere publieke voorzieningen. Daarmee garanderen we dat menstruatie en reproductieve gezondheid geen belemmering vormen voor onderwijs, werk of deelname aan de samenleving.

• Met preventieve maatregelen proberen we de zware zorg voor ouderen zo lang mogelijk uit te stellen. Dit betekent onder andere: aandacht voor valpreventie, stimuleren van bewegen, stimuleren van sociaal contact en meer aandacht voor levensvragen.

Gezondheid van jongeren 

• De jeugd heeft de toekomst. Voor veel kinderen gaat dit gelukkig goed en krijgen ze ook die toekomst. Er zijn ook kinderen die opgroeien in veel minder goede omstandigheden en/of met een minder gunstige fysieke of erfelijke achtergrond, met alle gevolgen van dien. Volt investeert in gezinnen en we maken het leven voor veel meer gezinnen financieel voorspelbaarder. Dit doet Volt door middel van het basisinkomen. Als er zorg nodig is, moet er ook hulp zijn. Volt neemt daartoe de adviezen van de Deskundigencommissie Hervormingsagenda Jeugd ter harte.

• Volt stelt dat de Hervormingsagenda Jeugd 2023–2028 voortvarend moet worden uitgevoerd, om de jeugdzorg structureel te verbeteren en financieel houdbaar te maken in nauwe samenwerking met alle betrokken partijen. Dit betekent onder andere dat ondersteuning die in de omgeving kan worden geleverd, daar dan ook daadwerkelijk wordt geleverd. Extra ondersteuning van het gezin wordt geleverd door wijkteams. Kinderen die meer zorg nodig hebben om zich goed te kunnen ontwikkelen of mee te kunnen doen in de maatschappij worden verwezen naar gespecialiseerde jeugd- en gezondheidszorg.

• Jeugdzorg wordt gezinszorg met de jongere als uitgangspunt. Dit betekent dat er breed gekeken wordt naar wat een gezin nodig heeft en dat medezeggenschap voor de betrokken jongere goed geregeld is.

• Veel jongeren kampen met ernstige mentale problemen en stuiten op lange wachtlijsten. Volt pleit voor een meer wetenschappelijk onderbouwde beleidsontwikkeling jeugdzorg en meer professionaliteit vooraan in de zorglijn, met betere toegang op wijkniveau en meer regionale of landelijke regie voor de meer complexe problemen.

• Volt zet in op structureel onderzoek naar de invloed van sociale media en digitale technologie op de mentale gezondheid. We zorgen dat jongeren begeleiding kunnen krijgen en dat ouders en professionals over de juiste kennis en middelen beschikken als aanvulling op verboden en richtlijnen en gebaseerd op actuele inzichten uit wetenschap en praktijk.

• Volt laat de leeftijdsgrens van 18 jaar los in de jeugdzorg met verblijf, zoals gezinshuizen en gesloten jeugdzorg. Nederlandse jongeren gaan gemiddeld op hun 23ste uit huis, maar jongeren in de residentiële jeugdzorg moeten er op hun 18de al klaar voor zijn. Volt wil dat jongeren voldoende hulp krijgen bij deze transitie in de vorm van begeleiding naar een stabiele basis waarin school, werk, inkomen, welzijn en support geregeld zijn. Dit zal het risico op dakloosheid en het langdurig laten voortbestaan van mentale problemen drastisch verminderen.

Een goede start voor jonge gezinnen

• Elk kind verdient een goede start. Volt pleit, naast zorgvuldig beleid, voor de begeleiding van ouders in een kwetsbare positie, bijvoorbeeld door hun sociaal-economische omstandigheden of een eventuele verstandelijke of psychische beperking.

• Kinderen die veilig zijn gehecht hebben een grotere kans op een stabiel, gezond en gelukkig leven. Volt stimuleert een veilige hechting, met extra begeleiding en zorg voor een stabiele leefomgeving. Volt pleit er ook voor dat er meer aandacht is voor een eventuele kinderwens bij (tijdelijke) situaties waarin de ouders niet goed voor zichzelf kunnen zorgen.

• Ouders met een laag inkomen moeten ook ouderschapsverlof kunnen opnemen zonder in de financiële problemen te komen. Het doorbetaalde loon bij ouderschapsverlof mag niet onder het minimumloon zakken. Dit betekent dat ouders die het minimumloon verdienen, tijdens hun ouderschapsverlof 100% in plaats van 70% van hun loon houden, zodat ouders met een laag inkomen ook ouderschapsverlof kunnen opnemen zonder in de financiële problemen te komen.

• Volt garandeert dat (aanstaande) ouders laagdrempelige, professionele ondersteuning kunnen krijgen bij het stoppen met roken of vapen, bij alcohol- en drugsgebruik en bij mentale klachten rondom zwangerschap en geboorte. Gemeenten en zorgprofessionals krijgen hiervoor structurele middelen en training.

• We investeren extra in het voorkomen van intergenerationele overdracht van armoede en huiselijk geweld. Dit doen we door onder andere meer te investeren in begeleiding en in vroegtijdige traumaverwerking, om de gevolgen van een trauma, en de mogelijkheid op herhaling later in iemands leven, te minimaliseren.

• Er komt een nieuw wettelijk recht op een periode van ‘aanpassingsverlof’ om ouders van een kind met een intensieve zorgvraag in staat te stellen om de zorg goed te regelen.

• De teruglopende vaccinatiegraad onder kinderen is zorgelijk. Mazelen en kinkhoest zijn weer terug, terwijl die ziekten bijna niet meer voorkwamen. Daarom zet Volt vol in op voorlichting via de huisarts, het consultatiebureau, de kinderarts, het RIVM en de kinderopvang en/of gastouder. 

Aandacht voor mentale gezondheid

• We draaien de bezuinigingen op en de decentralisatie van de ggz van de afgelopen kabinetten terug en investeren weer in onze gezondheidszorg. Doelen zijn de wachtlijsten terugdringen en het capaciteitstekort oplossen. De persoon in plaats van het label staat weer centraal. We maken ervaringsdeskundige expertise én ggz-expertise laagdrempelig beschikbaar in de samenleving (on- en offline).

• Volt investeert in langlopende programma’s voor mentale gezondheid van jongeren en van kwetsbare groepen, die structureel zijn ingebed in het onderwijs, de zorg en de leefomgeving. Mentale gezondheid krijgt een vaste plek in het curriculum.

• Daarbij wil Volt het begrip voor neurodivergentie, zoals ADHD en autisme, vergroten met lesprogramma’s voor leraren en medeleerlingen. We stimuleren scholen om prikkelarme ruimtes in te richten.

• We zorgen dat de geestelijke gezondheidszorg (ggz) beter toegankelijk wordt en voor jongeren tot 25 jaar gratis is. Driekwart van de psychiatrische stoornissen manifesteert zich voor het 25ste levensjaar; laagdrempelige en adolescentvriendelijke hulp is daarom van groot belang.

• Het is belangrijk dat de overheid een regiefunctie heeft in het borgen van suïcidepreventie voor de lange termijn, ook via wetgeving. We investeren in het bereikbaar houden van de hulplijn en in een verstevigde aanpak via de vierde Landelijke Agenda Suïcidepreventie

Zelfbeschikking

• Volt verankert het recht op lichamelijke autonomie als fundamenteel grondrecht in de Grondwet. Volt pleit voor opname van dat recht in het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en het Handvest van de Grondrechten van de EU. Op deze manier verzekert Volt dat iedereen vrij kan beslissen over het eigen lichaam, waaronder het recht op abortus, anticonceptie, genderbevestigende zorg en bescherming tegen medische of seksuele dwang.

• Mensen met een vrijwillige en weloverwogen, blijvende stervenswens kunnen legaal en onder begeleiding toegang krijgen tot euthanasie. Hulp bij vrijwillige en weloverwogen euthanasie hoort niet thuis in ons Wetboek van Strafrecht.

• We willen vrije toegang tot abortus. Daarbij wordt duidelijke en toegankelijke educatie hierover, voor alle leeftijden, als cruciaal gezien. Abortus gaat uit het Wetboek van Strafrecht. Op deze manier wordt arbortus definitief uit de criminaliteit gehaald, naar het voorbeeld van onder andere Mexico, Cuba, Uruguay, Guyana en Argentinië. Tegelijkertijd nemen we zo ook het risico op het intrekken van het recht op abortus weg. Naast het beschermen van het recht op zelfbeschikking voorkomen we onwenselijke situaties zoals deze nu zijn ontstaan in bijvoorbeeld de VS en andere landen waar abortus, vaak opnieuw, illegaal verklaard is. Daarnaast pleit Volt voor een bufferzone rondom abortusklinieken waarin geen demonstranten mogen staan.

Goede zorg voor iedereen

• Volt stimuleert structureel onderzoek en innovatie gericht op etnische, culturele en genderverschillen in de zorg. We investeren in eerlijke diagnostiek en behandeling, zodat medische kennis niet meer alleen is gebaseerd op een standaard lichaam dat vooral mannelijk, wit en westers is. Denk aan betere herkenning van pijn en symptomen bij vrouwen of het herkennen van huidziekten bij mensen met een donkere huid. Ook stimuleren we de ontwikkeling van zorgmiddelen die aansluiten bij diverse lichaamstypes, zoals gynaecologische hulpmiddelen en anticonceptie.

• Volt heft de genderkloof in de gezondheidszorg op. Daarvoor verbreden en intensiveren we de Nationale Strategie Vrouwengezondheid. Dit doen we met een passend budget. Deze aanpak vergroot de gezondheid van vrouwen en bevordert de gendergelijkheid. Zo wil Volt investeren in snellere diagnose, betere zorg en meer onderzoek naar vrouwelijke aandoeningen, zoals endometriose. Volt investeert ook in de ontwikkeling van innovatieve en pijnvrije methoden voor borstkankeronderzoek, waarbij we risicovoorspelling met AI en risicostratificatie stimuleren.

• We maken transgenderzorg beter, toegankelijker en sneller beschikbaar. Met onder andere een korter psychologisch traject en snellere toegang tot medicatie wanneer dit passend is voor de cliënt. De keuze voor wel of geen genderbevestigende therapie wordt gemaakt in de spreekkamer van specialisten, vrij van politieke standpunten. We zorgen onder andere voor meer opleidingsplaatsen voor medisch specialisten in transgenderzorg en voor meer aandacht voor diversiteit in medische opleidingen.

• We zorgen voor meer vroegsignalering, extra (preventieve) zorg en begeleiding voor mensen met een verstandelijke beperking. Zij hebben vaker moeite om mee te komen in een steeds digitalere wereld, zijn vaker slachtoffer van (seksueel) misbruik en belanden vaker in de gevangenis.

• We stimuleren de ontwikkeling en toepassing van nieuwe technologieën in de ouderenzorg, zoals robots en AI. Zo ontlasten we de ouderen zelf, de professionele zorgverleners en de mantelzorgers.

• We schaffen het landelijke abonnementstarief af en maken ons hard voor herinvoering van een inkomensafhankelijke eigen bijdrage voor alle maatschappelijke ondersteuning (met uitzondering van rolstoelen).

Sport als basis voor gezondheid

• We zorgen voor een inclusieve en laagdrempelige toegang tot sport voor iedereen. Zo zorgen we voor meer bewegingsonderwijs en meer bewegingstoestellen in woonwijken, betere aansluiting tussen het onderwijs en sportverenigingen, en meer financiële middelen voor kinderen uit minimagezinnen om te sporten. Ook stimuleren we initiatieven die deelname aan sport onder de gehele bevolking bevorderen, ook onder de ouderen.

• Zwemles wordt gestimuleerd en beter toegankelijk voor alle kinderen, mensen met een beperking en ouderen. Dit doen we onder andere door zwemles verplicht onderdeel van het bewegingsonderwijs te maken en wanneer er geen zwembad binnen fietsafstand van de school is, voor financiering van vervoer te zorgen.

• We bevorderen inclusie in de (top)sport door meer aandacht voor anti-discriminatie en (seksueel) grensoverschrijdend gedrag te verplichten. Vertrouwenspersonen worden verplicht voor (groepen van) sportverenigingen.

• Volt pleit voor een gelijkwaardige behandeling van vrouwensport (ten opzichte van mannensport) en van parasport, onder andere door middel van meer zendtijd en verslaggeving op de publieke omroep.

• Volt pleit voor de inclusie van transvrouwen in de topsport, vrij van desinformatie. 

• We zorgen ervoor dat sporttalenten onderwijs en topsport beter met elkaar kunnen combineren door meer flexibiliteit en door meer financiële middelen voor talenten uit sociaal-economisch kwetsbare gezinnen.