Waarom stemde Volt tegen de nieuwe drugswet?
Dinsdag 21 januari debatteerde ik in de Eerste Kamer over de nieuwe drugswet. Het doel van dit wetsvoorstel is om hele categorieën nieuwe synthetische drugs in één keer te kunnen verbieden. Deze wet wijzigt de Opiumwet, waarin nu per afzonderlijke drug is vastgelegd welke verboden is.
De nieuwe drugswet verbiedt nu daarnaast ook hele stoffengroepen van drugsgerelateerde stoffen. Dat moet voorkomen dat producenten van synthetische drugs de wet omzeilen door de chemische samenstelling van een verboden drug een beetje te veranderen. Tijdens het debat heb ik aangegeven dat een gereguleerd drugsbeleid de enige weg is om maatschappelijke problemen als gevolg van drugsgebruik aan te pakken.
Problemen rondom de nieuwe drugswet
De nieuwe wet roept bij Volt veel vragen op. De wet verbiedt stoffen op basis van chemische verwantschap met bestaande drugs, zonder bewijs dat deze schadelijk of psychoactief zijn. Dit kan leiden tot het onterecht verbieden van onschadelijke stoffen die nodig zijn voor bijvoorbeeld medische behandelingen. Dit belemmert ontwikkelingen in de zorg en leidt tot onzekerheid bij burgers, bedrijven en rechters over wat nu wel of niet verboden is.
Daarnaast is de uitvoering van deze wet problematisch. Rechters zullen complexe chemische analyses nodig hebben om te bepalen of een stof al dan niet onder deze wet valt. Dit kan leiden tot tegenstrijdigheden in de rechtspraak en afhankelijkheid van deskundigen, die vaak niet op één lijn zitten. Met ingewikkelde en tijdrovende rechtszaken als gevolg. Deze wet legt ook een zwaardere last op het toch al overbelaste politie-apparaat, waardoor handhaving niet gegarandeerd is. Daarnaast moet er speciale apparatuur komen en moeten politieagenten worden opgeleid om deze verboden stoffen te herkennen. Een tweede grote zorg van Volt over dit wetsvoorstel is, dat het kan leiden tot een toename van illegale markten, want stoffen die nu legaal zijn, verschuiven hoogstwaarschijnlijk naar de illegale handel.
Wat is er tijdens het debat verder naar voren gekomen?
In het debat werd al snel duidelijk dat deze wet vooral symbolisch is. Een drug of stof verbieden leidt niet automatisch tot het verdwijnen van het drugsgebruik en de problematiek eromheen. In de jaren 80 werd XTC toegevoegd aan de lijst van verboden middelen en we zien dat XTC nog steeds illegaal verkrijgbaar is en gebruikt wordt.
Kortom: deze wet is onduidelijk, lastig uit te voeren en legt een hoge last op de handhaving van het al overbelaste politieapparaat. Als Eerste Kamer hebben wij de taak om wetten kritisch te beoordelen. Daarom heeft Volt tegen deze wet gestemd. Na de stemming bleek echter dat de wet toch is aangenomen.