Hoe het is om achttien te zijn in Nederland: een gesprek met Boele

Boele, hoe is het om achttien jaar te zijn in het Nederland van nu? Kun je daar kort wat over vertellen?

Boele: Ik denk dat dat natuurlijk verschilt per persoon, hoe je bent en hoe je situatie is. Zelf volg ik het politieke nieuws, waardoor ik niet echt een heel positief beeld van de toekomst heb op dit moment.

Geen positief beeld van de toekomst? Waarom niet?

Boele: Studeren is gewoon zo duur. En dan moet je ook nog een woning zoeken. Ik woon daarom nog thuis bij mijn ouders. Je bouwt als student namelijk snel schulden op. Ik maak me zorgen over het onderwijs; zeker met de bezuinigingen die ze [de coalitie] willen doorvoeren. Dat vind ik een zorgwekkende ontwikkeling, want onderwijs is juist zo belangrijk. Tegelijkertijd zie ik ook veel leeftijdsgenoten die weinig doen met hun leven of weinig interesses hebben. Dan denk ik: goed onderwijs kan juist veel betekenen voor mensen. Onderwijs moet jongeren juist enthousiast maken over belangrijke dingen in de samenleving.

Je bent politiek geïnteresseerd, maar je merkt ook dat veel van je leeftijdsgenoten minder bezig zijn met maatschappelijke onderwerpen. Kun je daar meer over vertellen? En welke rol speelt het onderwijs daarin?

Boele: Veel jongeren weten niet wat er speelt of hoe dingen werken. Je krijgt maatschappijleer, maar dat is maar één jaar, en je leert er niet echt veel. Hoe de EU werkt bijvoorbeeld, daar heb ik nooit uitleg over gekregen. Van de Tweede Kamer krijg je de basis uitgelegd, maar verder niet.

Heel veel jongeren volgen ook geen nieuws, behalve dat wat ze op TikTok zien. Daardoor krijg je een heel ander beeld van de wereld.

Het onderwijs wordt duurder en er zijn veel financiële obstakels voor studenten. Dat is één ding. Maar hoe zit het met de kwaliteit van het onderwijs?

Boele: Ik vind dat de kwaliteit echt beter moet. Onderwijs is zo belangrijk, vooral voor een generatie die met zoveel uitdagingen te maken heeft, zoals klimaatverandering, polarisatie, en de groeiende invloed van social media.   

Zijn er specifieke thema’s waar jongeren volgens jou mee bezig zijn? Dingen die goed of juist minder goed gaan?

Boele: Het klimaat, absoluut. Ik merk dat steeds meer mensen in mijn omgeving zich daar bewust van worden. Ze zeggen vaker dingen als: “Dat is toch slecht voor het klimaat? Dat doe je toch niet?” Maar tegelijkertijd gebeurt er gewoon nog niet genoeg.

Ik denk ook dat mijn generatie meer openstaat voor inclusiviteit. We kijken niet meer zo op van dingen die voor oudere generaties misschien nog bijzonder zijn. Dat groeit langzaam in de samenleving.

Je hebt het nu al meerdere keren gehad over financiële zorgen. Je bent zelf achttien. Wist je dat voor 18-, 19- en 20-jarigen nog het minimumjeugdloon geldt?

Boele: Ja, ik had er weleens van gehoord, maar ik wist nooit echt wat het precies inhield. Totdat ik er pas geleden iets over las en dacht: dat is eigenlijk best raar.

Het minimumloon is € 13,68 en het minimumjeugdloon voor iemand van 18-jaar is € 6,84, dat is de helft! Wat vind je daarvan?

Boele: Ik vind dat écht raar. Op mijn werk merk ik dat ook. Collega’s van 22 verdienen veel meer, terwijl ik er soms al langer werk dan zij. Dat voelt oneerlijk. Dat scheelt per maand heel veel geld. Ik werk ongeveer 10 uur per week dus dat scheelt dan bijna € 65 per week, ruim € 265 euro per maand! Ik ben volwassen voor de wet, dus het klopt niet, vind ik.

Wat zou je met dat extra geld doen?

Boele: Ik woon nog thuis, dus met mijn maandelijkse kosten valt het gelukkig mee, maar veel vrienden van mij hebben het gewoon heel hard nodig. Ik zou dat extra geld fijn vinden, vooral om te sparen. Want dat komt er nu niet van: ik geef bijna alles uit, omdat je als jongere toch mensen wilt leren kennen en dingen wilt doen. Maar het liefst zou ik ook sparen. Sparen geeft rust, vooral met het oog op de toekomst.

Vind je dat dit systeem moet veranderen?

Boele: Ja, absoluut. Dat moet echt anders. Het is zo gek dat het nu nog op deze manier leeftijdsgebonden is. Wat is nou het verschil tussen iemand van 18 en  van 21 als ze hetzelfde werk doen? Ik denk dat dit echt iets is dat de overheid moet regelen. Als ondernemers het zelf moeten regelen, krijg je denk ik alleen maar ongelijkheid. Dat zou slecht zijn voor jongeren en op een gegeven moment ook voor de bedrijven zelf.

Als je kijkt naar de toekomst van jouw generatie: waar maak je je zorgen over?

Boele: Ik denk dat jongeren zich steeds meer achtergesteld voelen. Dat zorgt voor meer ontevredenheid en uiteindelijk voor extremere ideeën. Als je niet investeert in jongeren en onderwijs, krijg je een vicieuze cirkel. Minder kennis, minder kansen, en uiteindelijk een samenleving die verder polariseert. Dat lijkt me niet goed voor ons allemaal.

Tot slot, zijn er ook dingen die je juist hoop geven?

Boele: Zeker, dat het minimumjeugdloon voor volwassenen van 18-jaar en ouder verdwijnt natuurlijk, haha. Nee, het geeft mij hoop dat het er naar uitziet dat deze coalitie niet echt iets gedaan krijgt met hun soms polariserende uitspraken. Dan hoop ik dat ze erachter komen dat je alleen met respectvol samenwerken echt iets kan veranderen, iets kan bereiken voor een betere toekomst.