Een volgende stap! Er komt een Kamerdebat over de Europese besluitvorming

Verschuilen achter ‘Brussel’

Europa lijkt een ver-van-mijn-bed-show. Het taalgebruik in de persberichten van de Europese Commissie is voor de gemiddelde burger niet te begrijpen. Dit geldt ook voor de Nederlandse overheid. Zo spreekt de regering bijvoorbeeld over ‘BNC-fiches’ wanneer het over wetsvoorstellen gaat. Verder verschuilt de regering zich vaak achter ‘Brussel’, terwijl de Nederlandse overheid zelf veel invloed uitoefent op het beleid van de Europese Unie. Ministers en ambtenaren van de Permanente Vertegenwoordiging zitten dagelijks aan tafel met Commissie-ambtenaren om input te leveren op beleid en de Nederlandse positie te vertegenwoordigen.

Informatievoorziening Kamer

Maar niet alleen de burger, ook de Kamer wordt al jarenlang onjuist, onvolledig of te laat geïnformeerd over de Nederlandse lobby in Brussel. Daardoor kan het parlement structureel haar controlerende macht niet uitvoeren. In de korte periode dat Volt in de Kamer zit, zijn er al tal van voorbeelden te noemen: zo kwam er een akkoord over het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) in de Raad en had de Kamer niet meer dan 24 uur om input te geven, terwijl ze de stukken nog niet ontvangen had. Een conceptverklaring met conclusies voor de Raad Justitie en Binnenlandse Zaken lag al klaar nog voor de Kamer een agenda had ontvangen of de Nederlandse positie wist.

‘Sluiproute Brussel’

Daarnaast komt het vaak voor dat de informatie onvolledig is. Dit toont bijvoorbeeld onderzoeksjournalist Lise Witteman aan in haar boek Sluiproute Brussel. Door het gebrek aan toegang tot verslagen, onderhandelingsmandaten voor ambtenaren en terugkoppeling van het kabinet over de inzet in de Raden heeft de Kamer geen zicht op wat de regering namens Nederland inbrengt op beleidsdossiers. De Kamer wordt dus niet geïnformeerd noch geconsulteerd en kan daardoor alleen op het laatste moment nog aanpassingen doen op detailniveau. Een magere troostprijs die bijdraagt aan het grotere probleem van het democratische tekort als gevolg van gebrekkige informatievoorziening, zowel naar de Kamer als naar de burger.

Niet nieuw

Dit is geen nieuw probleem. In 2002 schreef nota bene Hans van Baalen (VVD) het rapport ‘Op tijd is te laat’, waarin hij betoogde dat de Kamer meer grip zou moeten krijgen op de Nederlandse lobby in Brussel. Dit werk werd in 2014 voortgezet door een partijgenoot van Van Baalen, René Leegte, met het rapport ‘Voorop in Europa”.  ‘Daarin zocht hij  naar routes voor een tijdige, adequate en gezamenlijke parlementaire behandeling van EU-dossiers, ten behoeve van meer grip op Europa. Het is tekenend dat na bijna twintig jaar deze routes nog steeds geen prioriteit zijn voor de Kamer. Waar steden en regio’s voorop lopen in Europa, blijft de Kamer achter.

EU-monitor

Volt wil daar graag verandering in brengen en dat begint met goede informatievoorziening. Daarom stellen wij een EU-monitor voor die in eerste instantie beschikbaar is voor het Kamerpersoneel, maar op langere termijn toegankelijk wordt voor alle burgers. Dit in navolging van een voorstel van het Europees Parlement, waar de Nederlandse Europarlementariërs bijna unaniem mee hebben ingestemd. De vraag is  waarom de Nederlandse parlementariërs diezelfde urgentie niet voelen. Daarover hopen we meer duidelijkheid te krijgen in het debat over informatievoorziening van de EU. 

Op de hoogte blijven?

We zijn  daarom ook blij dat de Kamer afgelopen week eindelijk instemde met ons verzoek om het hierover te hebben. Hoe het verder gaat? Daarover houd ik je graag op de hoogte via Twitter en Instagram.

—Marieke Koekkoek, Tweede Kamerlid voor Volt