Voor een gezonde samenleving

De grootste verrassing van de doorrekening vorige week: bijna alle partijen willen bezuinigen op de zorg. Het eigen risico omhoog, het basispakket bevriezen, de losse beleidsmaatregelen vlogen je om de oren. Los van hun context zijn dit heftig klinkende maatregelen. En precies daar schuilt het risico van de politieke framing die nu al op gang komt. Want wie zulke keuzes geïsoleerd bekijkt, ziet het grotere plaatje niet. 

Onze samenleving vergrijst rap en dat betekent dat de zorgkosten snel stijgen. Het CPB berekende dat de collectieve zorguitgaven zonder ingrijpen zullen oplopen tot 200 miljard in 2060. Dat is 40% van de Rijksbegroting. Het probleem is niet alleen financieel. De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) berekende dat als we op dezelfde voet doorgaan, in 2060 één op de drie werkenden in de zorg zou moeten werken om aan de vraag te voldoen. Dit is onmogelijk want wie staat dan voor de klas of werkt aan de energietransitie? 

Eén ding is zeker: de zorguitgaven zullen nooit dalen. De vraag is niet of ze stijgen, maar hoe snel en of we dat tempo kunnen bijbenen zonder dat andere publieke voorzieningen, zoals onderwijs, wonen en klimaat, kopje onder gaan. De zorg betaalbaar houden is geen boekhoudtruc, maar een kwestie van keuzes durven maken.

Volt kiest er juist voor om het grotere plaatje te laten zien. We verhogen het eigen risico omdat het sinds 2016 niet is geïndexeerd met de inflatie. We breiden het basispakket uit met tandzorg, anticonceptie en PrEP, en zetten volop in op preventie en een gezonde leefstijl. Dat zijn geen versoberingen, maar investeringen in een gezonder en eerlijker zorgstelsel. Het is een kwestie van intergenerationele rechtvaardigheid. We moeten ervoor zorgen dat toekomstige generaties niet vastlopen in een systeem dat we nu, uit gemak, laten ontsporen. 

Preventie
Volt wil de verschuiving van zorg naar gezondheid concreet maken. Door structureel € 200 miljoen per jaar in leefstijlpreventie te steken, door sport, gezonde voeding en gezondheid centraal te stellen in beleid. We zorgen dat gezond leven niet een luxe is, maar de norm. 

Dat betekent ook dat we ongezonde dingen duurder maken. Denk aan vlees- en suikerbelasting, sigarettenaccijns en ja, ook vervuilende bedrijven sluiten. 

Eigen risico
In de debatten gaat het vaak over het eigen risico. Kosten die iedereen raken. Volt zegt: kijk opnieuw naar dit bedrag naar aanleiding van de inflatie. Doe je dit echt, dan kom je uit op € 500. Dat vinden we te veel, daarom stelt Volt deze op € 440. Deze stijging is niet fijn, maar wel realistisch. 

Gelukkig hebben wij vele manieren gevonden om deze kosten te compenseren. Zorgkosten bestaan namelijk niet alleen uit het eigen risico. Voor veel mensen is de maandelijkse zorgpremie een flinke kostenpost. Deze willen wij verlagen naar € 27,50, een besparing van meer dan € 100 per maand. Ook willen wij dat een medische ingreep niet duurder dan € 150 per keer is, met een maximum van € 440 per jaar. Dankzij deze ingrepen besparen zowel mensen met veel zorgkosten als mensen met minder zorgkosten geld. 

Kwaliteit zorg
Niet alles is op te lossen met preventie: mensen worden ouder, mensen raken ziek of chronisch ziek. Veel mensen moeten nu wachten op goede zorg. Het bed is er wel, maar er zijn onvoldoende professionals. Daarom is het essentieel dat mensen blijven kiezen voor dit mooie vak. We maken mbo en hbo zorgopleidingen gratis, zorgen voor goede stagevergoedingen en betere lonen. Ook zorgt onze systeemverandering ervoor dat we onbetaalde mantelzorgers gaan waarderen door het geven van een basisinkomen. We dringen administratieve lasten terug door flink in te zetten op betere technologische ontwikkelingen (Volt is meest innovatieve partij). Door samenwerking te stimuleren zul je als patiënt niet telkens weer je verhaal moeten vertellen, dit is voor iedereen beter. 

Basispakket 
Volt heeft ook gekozen voor het bevriezen van het basispakket. Dit brengt een hele goede discussie op gang. Het klopt dat de modellen van het CPB ruw zijn. Zoals gezondheidseconoom Marcel Canoy zegt: het is geen kiezersbedrog, maar een “modellenwerkelijkheid” waar je je toe moet verhouden als je verantwoordelijkheid neemt om mee te doen aan de doorrekening. De werkelijkheid is complexer, menselijker en weerbarstiger dan wat er in tabellen past. Want het is ook waanzin om een nieuw goed werkend medicijn tegen de ziekte van Alzheimer niet in het basispakket te stoppen.

Wat gebeurde er? Op dit moment groeit het basispakket automatisch, dat betekent dat nieuwe behandelingen daar automatisch in komen, ook als niet bewezen is dat ze echt werken. Daarom zorgen wij met deze maatregel dat dit automatisme verdwijnt. Het is helemaal niet gek om daar beter op te letten. Dus hebben we gezegd dat na het stoppen van tandheelkundige zorg, anticonceptie, PreP en fysio, we de KOSTEN van het basispakket sluiten. Dit is een boekhoudkundige uitleg wat neerkomt op als er een nieuw effectief medicijn komt, dan moeten we kijken wat er mogelijk uit kan of de kosten met iets anders dekken. Want de zorg houdbaar maken doe je niet door te snijden, maar door beter te organiseren.