Een bezoek aan de buitengrenzen van de EU

Dat lijkt misschien ver weg, maar het is ook onze grens die door ons beleid en geld wordt gevormd. Er kwamen al signalen naar buiten dat mensen op de vlucht met geweld teruggeduwd werden en dat de veiligheid in kampen te wensen over laat. Ook kwam RTL met een artikel naar buiten waarin dat nog duidelijker werd. Daarom wilde ik ook mijn ervaring delen, want migratie is grensoverstijgend en vraagt dus om een grensoverstijgende Europese aanpak die werkt. Maar niet zoals we nu doen, met gebrek aan solidariteit en een veilige haven voor mensen op de vlucht.

Vluchtelingenbeleid dat iedereen raakt 

Ik ben in korte tijd op veel plekken langs de grens geweest. Een van de dingen die mij het meest is bijgebleven is een oud, vervallen huis, ergens in het midden van een veld aan de voet van de bergen. In het huis sliepen kinderen van veertien, vijftien, zestien jaar, waarna zij de reis door de bergen naar Europa ondernemen. Het gebeurt vaak, heel vaak, dat Kroatische of Bosnische grenswachten deze kinderen terug de grens over duwen. Dat gebeurt op gewelddadige wijze, de jonge mensen die wij spraken hadden vaak blauwe plekken over hun hele lijf, gebroken botten en kneuzingen. Wij hebben met elkaar afgesproken dat deze "pushbacks” niet mogen. Want het gaat altijd gepaard met geweld en iedereen heeft het recht om asiel aan te vragen in Europa. Maar deze jonge mensen zetten door en proberen voor een betere toekomst toch door te zetten en nog eens naar Europa te komen. En tussen die pogingen door slapen ze op schuilplekken, zoals dat oude, vervallen huis. Het geweld wat deze kinderen ervaren wordt gefinancierd met ons geld.  

Daarna reisde ik door naar een Kroatische en Bosnische opvang voor mensen op de vlucht. Daar ontmoette ik Kroaten en Bosniërs die met de weinige middelen die ze hadden hun best deden te helpen. Om te zorgen dat mensen samen konden koken en kinderen naar school konden. Ik zag daar dat de lokale bevolking het niet breed heeft. We moeten de lokale omwonenden niet vergeten, want ook voor hen is ondersteuning nodig. Het nieuwe Europese migratiepact, een pact waar Nederland iedere verantwoordelijkheid wil ontlopen, vraagt aan de armste landen om zich het hardst in te zetten. En mensen doen dat ook, omdat ze niet weg willen kijken van de nood van mensen op de vlucht. Ik zag een van de armste Europese landen haar verantwoordelijkheid pakken, terwjil wij in Nederland er van weg lopen. Als je er zo maar kijkt, is van solidariteit weinig sprake. En juist zag ik in een van de armste landen veel medemenselijkheid.  

Rapporten schreven het al, maar ik zag nu met eigen ogen dat pushbacks niet alleen illegaal zijn, maar ook zorgen dat mensen op de vlucht steeds meer gevaar lopen. Het dwingt namelijk tot steeds gevaarlijkere routes. Maar het eist ook zijn tol voor diegenene die mensen op de vlucht helpen. Als zij brood of droge kleren geven worden zij met de nek aangekeken door hun omgeving en de autoriteiten. In sommige gevallen worden ze daar zelfs voor vervolgd. Maar ook grenswachten doen dit werk niet met liefde, dit zijn niet de mensen tegen wie zij Europa willen “beschermen”. Dit zijn geen terroristen, maar gezinnen of jonge mensen die hun leven riskeren en daarom vluchten uit hun land. Als je een goed beeld wilt krijgen van hoe hard iedereen die betrokken is geraakt wordt kan ik je de film ‘Green border’ aanraden. De manier waarop wij nu met vluchtelingen en migranten omgaan, dat houdt geen mens buiten, maar het sluit onszelf op.  

Het is tijd voor solidariteit 

Het was een van de indrukwekkendste werkbezoeken die ik in de drie jaar dat ik Kamerlid ben heb gemaakt. De reis laat zien dat muren met prikkeldraad niets oplossen. Mensen verdwijnen niet, smokkelaars krijgen meer macht en geweld wordt gestimuleerd. Allemaal met ons geld. Europa moet een veilige haven zijn voor mensen op de vlucht. Ik zal blijven strijden voor een Europese spreidingswet die ruimte geeft aan de lidstaten, maar ook voor legale vluchtroutes waarmee we smokkelaars buiten spel zetten en we niemand uit het zicht verliezen.