Volt wil meer transparantie en controle op Europese besluitvorming
Vandaag komen de ministers van Justitie en Binnenlandse Zaken uit alle EU-lidstaten bij elkaar om de situatie in Afghanistan te bespreken. Tijdens deze ‘JBZ-raad’ gaat het ook over de mogelijk aanstaande vluchtelingencrisis. Het zijn belangrijke onderwerpen, maar de staatssecretaris informeert de Tweede Kamer vooralsnog niet over haar inzet op deze top. Dit is de normale gang van zaken, maar hiermee wordt de democratische controle op de Europese besluitvorming bemoeilijkt.
Volt wil hier verandering in brengen.
Parlementaire controle
De belangrijkste Europese besluiten worden vooralsnog bijna altijd genomen door de bewindslieden van de verschillende Europese lidstaten, zoals vandaag tijdens de JBZ-raad. Zolang er nog geen volwaardige Europese parlementaire democratie is, nemen de bewindslieden die namens Nederland naar deze raad gaan, de belangrijkste besluiten. Om de Europese besluitvorming democratischer te maken, wil Volt dat de Kamer vóóraf kan praten over de inzet van onze bewindslieden, zodat we hen daarvoor vervolgens ook achteraf ter verantwoording kunnen roepen.
Informatievoorziening
Formeel kan dat al, maar dan moeten de bewindslieden daar zelf wel aan mee willen werken. En dat gebeurt nu nog niet genoeg. Het kabinet informeert de Tweede Kamer traag en onvolledig over haar inzet in Brussel. Tegen de tijd dat de minister of staatssecretaris de Kamer informeert over het standpunt van het kabinet, zijn de onderhandelingen in de Raad vaak allang geweest en heeft de Kamer hier geen invloed meer op. Op deze manier maakt het kabinet de democratische controle op Europese besluitvorming een stuk lastiger. Volt wil dit patroon doorbreken.
Raadsconclusies
Daarom vroegen wij de staatssecretaris vrijdag al wat zij wilde bereiken tijdens de JBZ-raad. Er werd namelijk pas donderdag om 17:15 uur een Kamerbrief namens de staatssecretaris verstuurd, waarin de positie van de Nederlandse regering kenbaar werd gemaakt aan de parlementsleden. In de brief werd aangegeven dat er nog geen agenda was voor de JBZ-raad. Intussen bleek uit berichtgeving van Politico Europe dat er al wel een eerste ontwerp-conclusie van de Raad klaar lag. De conclusies waren dus al getrokken, maar de staatssecretaris liet de Kamer nog niet in haar kaarten kijken. Hierdoor wordt het de Kamer bijna onmogelijk gemaakt om de Nederlandse positie in de Europese Unie te kennen en vooraf bij te sturen.
Verbetering
Volt heeft de staatssecretaris een aantal vragen gesteld: over het proces in aanloop naar de JBZ-Raad, over de Nederlandse inzet op migratie, en op welke manier de EU ervoor zal zorgen dat vluchtelingen uit Afghanistan aanspraak kunnen maken op hun recht op asiel in Europa. Zo proberen we duidelijkheid te krijgen over het proces en proberen we op termijn eerder inzage te krijgen in de stukken, de positie van het kabinet en de Nederlandse inzet in de Raad. De democratisering van de EU begint namelijk bij een betere democratische controle vanuit de EU-lidstaten.
Marieke Koekkoek, Tweede Kamerlid Volt