Ruimte voor defensie - ook in Gelderland
Tijdens de Statenvergadering van woensdag 18 december is het Nationaal Programma Ruimte voor Defensie besproken. In dit programma zoekt Defensie naar geschikte locaties voor de nodige uitbreiding, vanwege de huidige geopolitieke situatie en de veranderende manieren van oorlogsvoering. Ook deze opgave vraagt veel van de beperkt beschikbare ruimte in Nederland.
Volt Gelderland pleit voor een breed gedragen visie op dit programma. Waarin naast de belangen van Defensie, ook de belangen van woningbouw en natuur centraal staan, en rekening wordt gehouden met de overlast voor omwonenden. De wereld wordt steeds onzekerder, en een goed functionerende Defensie is dan ook belangrijker dan ooit.
We zijn positief over de ingeslagen weg van Defensie om op zoek te gaan naar de minst slechte locaties voor de uitbreiding. Zo wordt gekozen voor een grotere spreiding van laagvlieggebieden met minder intensief gebruik, in plaats van zwaarder belasten van kleinere gebieden. Op deze manier kan er ook meer rekening worden gehouden met lokale activiteiten en evenementen. Daarnaast onderzoekt Defensie koppelkansen: daar waar meer overlast ontstaat, worden ook investeringen in de omgeving gedaan, bijvoorbeeld op het gebied van mobiliteit, werkgelegenheid en natuur. Dit zijn stappen die wij toejuichen.
Deze positieve punten nemen de zorgen van omwonenden en natuurbeschermers niet volledig weg. Een veel gestelde vraag is dan ook of uitbreiding niet beter buiten Nederland georganiseerd kan worden, bijvoorbeeld elders in Europa. Hoewel begrijpelijk, is dit geen oplossing voor de langere termijn. Er is op dit vlak al veel samenwerking tussen landen, maar tijdens de coronapandemie werden de logistieke beperkingen hiervan duidelijk. De veranderde geopolitieke situatie, met dreigingen dichterbij huis, vraagt bovendien om een andere afweging. Daarnaast kampt Defensie met personeelstekorten. Om aantrekkelijk te blijven als werkgever, is het dan ook belangrijk dat medewerkers (gedeeltelijk) in de buurt kunnen trainen. Het trainen in het buitenland is bovendien kostbaar en tijdrovend. Om maar te zwijgen over de administratieve rompslomp die komt kijken bij het verplaatsen van deze mensen en middelen. De keuze om op zoek te gaan naar locaties binnen Nederland vinden wij dan ook begrijpelijk.
Een belangrijk aandachtspunt is het voorstel om een nieuw springterrein aan te leggen op de Terletse Heide en het Rozendaalse Veld. Deze gebieden liggen grotendeels in Nationaal Park Veluwezoom en vlakbij Nationaal Park De Hoge Veluwe. Wij vinden het onwenselijk om in deze natuurgebieden nieuwe Defensie activiteiten te laten plaatsvinden, gezien de gevolgen hiervan op de natuur. We hopen dat hiervoor een beter alternatief op een andere locatie kan worden gevonden. Daarnaast zien wij uitdagingen in de communicatie vanuit Defensie richting omwonenden. De gevolgde procedure is vrij complex, en daardoor niet voor iedereen goed te volgen. Het is logisch dat er onrust ontstaat wanneer defensie bij jou in de buurt wil gaan trainen. Door hier eerlijk en duidelijk over te communiceren, maar ook goed duidelijk te maken dat het nu gaat om zoeklocaties en er nog geen definitieve keuzes zijn gemaakt, kan een deel van de onrust mogelijk worden weggenomen.
Wij hebben de Gedeputeerde Staten gevraagd deze zorgen te delen met het Ministerie van Defensie. Het is belangrijk dat er uiteindelijk een breed gedragen steun komt voor het NPRD van alle betrokken partijen.