Bijdrage Laurens Dassen aan het formatiedebat
Voorzitter,
Hoe is het om volksvertegenwoordiger te zijn met een missionair kabinet?
Ik zou het niet weten, voorzitter! Ik heb het nog niet meegemaakt. Zes maanden geleden geleden werd ik verkozen tot Kamerlid. Ik had niet gedacht dat wij, nu nog, over de formatie zouden moeten praten. De heer Rutte had het immers kort voor de verkiezingen nog gezegd: “Niemand zal ervoor pleiten om middenin de crisis eens zes maanden te gaan praten over drie cijfers achter de komma.”
Eens.
Maar in werkelijkheid was de premier de hele zomer alleen maar bezig met de beeldvorming. Niet met de inhoud. En dat dan ook nog eens achter de schermen! We keken de hele zomer naar dezelfde film. De formatie leek wel op Groundhog Day: we beleven al maandenlang dezelfde dag. Aanvankelijk leek er nog wel vaart gemaakt te worden. Dit leek kat in het bakkie.
Twee formateurs gingen aan de slag, een van de VVD, en een van D66. Okay, het ging even mis toen uitlekte dat de onderhandelende partijen de inhoud zo belangrijk vonden, dat ze een van hun grootste kritikasters weg wilden promoveren naar een functie elders.Dan waren ze geen tijd meer kwijt met bijzaken zoals het beantwoorden van kritische vragen uit het parlement. En kon het tenminste weer helemaal over de inhoud gaan. Kat in het bakkie!
In het debat van 1 april kwamen er ook nog eens grootse ideeën en beloftes: transparantie, nieuwe bestuurscultuur, akkoord op hoofdlijnen. Prachtig. Kat in het bakkie! En met meneer Tjeenk Willink kon het toch ook niet misgaan! Beginnen vanuit de inhoud, dan pas partijen erbij zoeken.Toen gaf mevrouw Hamer in juni ook nog eens aan dat er inhoudelijk geen onoverbrugbare tegenstellingen waren. We zijn er bijna, dacht ik, zo werkt dat in Nederland: bruggen bouwen, samenwerken. Kat in het bakkie!
VVD en D66 gingen een proeve van een aanzet tot een opzet van een mogelijk regeerakkoord schrijven. Dat deden ze lekker in de zomerse luwte, weg van de beeldvorming. Althans, die illusie hadden we toen nog.. GroenLinks en PvdA kwamen vervolgens met een glimlach uit de Stadhouderskamer. Kat in het bakkie! Het was niet dat de dubbelfuncties van de staatssecretarissen roet in het eten gooiden, of de overstap van een minister naar een lobbybedrijf… dat had ik me nog kunnen voorstellen… Nee, wat bleek, en ik lees dat in het verslag van informateur Hamer, de partijen kunnen de beeldvorming toch niet loslaten. En daar was het toneelstukje: rechts wilde niet met links, terwijl links koste wat het kost wilde regeren!
Waar ging het mis? Als ik het verslag zie kan het niet de inhoud zijn geweest...
Ik wend mij tot de premier. Sloot u PvdA en GroenLinks uit, uit angst voor uw eigen achterban? Is het consolideren van de macht dan echt het hoogste doel? Het gaat er toch om wat je met die macht doet?
Voorzitter, Waar we naar kijken is een gebrek aan leiderschap, het ontbreken van de wil om veranderingen vorm te geven en uitdagingen aan te pakken.
Voorzitter, Dit land verdient een premier die zijn enthousiasme gebruikt om het land vorm te geven. Die mensen durft te overtuigen van de juistheid van zijn visie. Een premier die het IPCC-rapport serieus neemt en zijn kop in de wind durft te gooien om een klimaatcatastrofe af te wenden. Wat zou het fantastisch zijn, voorzitter, als Nederland een premier zou hebben die niet alleen bezig is met beeldvorming, maar juist met visie. Omdat het premier-zijn niet het doel is, maar een middel! De heer Remkes en zijn generatie durfde problemen te benoemen en oplossingen aan te dragen, laatst nog in het stikstof-rapport. Zijn zij niet vergeten dit door te geven aan de volgende generatie? Als informateur heeft hij de kans dat goed te maken.
Dank u wel.