Ook onze democratische rechtsstaat wordt bedreigd

Menigeen zat met open mond naar de tv te kijken, live getuige van een verbijsterend maar ook voorspelbaar schouwspel. Aangemoedigd door hun president, bestormden vrouwen en mannen met pro-slavernij vlaggen, uitgedost als Vikingen of in ‘Kamp Auschwitz’ sweater, het democratische hart van de Verenigde Staten. Zouden de bestormers een andere huidskleur hebben, dan spraken we massaal van een ‘terroristische daad.’ Hoe dan ook; de escalatie is het resultaat van een jarenlange, bewuste manipulatie van mensen. Groepen zijn eindeloos tegen elkaar opgezet. De democratische overheid en rechters zijn continue weggezet als instituten die de ‘gewone man’ niet kan vertrouwen. Door Trump zelf, door Republikeinen die hem dienstbaar zijn, door veel te veel mensen die zwijgen en door bepaalde media die hem eindeloos podium gaven en geven, in hun honger naar clicks, ophef en macht. 

Joe Biden en Kamala Harris zijn officieel de nieuwe President en Vicepresident van de Verenigde Staten, maar de diepe breuklijnen tussen bevolkingsgroepen zijn daarmee niet verdwenen. De extreme polarisatie die Amerika nu kenmerkt, krijgt ook op ons eigen continent steeds meer voedingsbodem. Ook hier doet haat het goed en blijkt angst de emotie waarmee politiek leiders de kiezersmarkt veroveren. Angst voor de ander. Angst voor gelijkheid. Angst voor emancipatie. Angst voor broederschap. 

Wat betreft Volt is het al lang twaalf uur geweest en moeten politici nu uitgesproken, met rechte rug en zonder vergoelijking van anti-democratische krachten, opstaan. Vóór democratie en rechtsstaat. Tegen moedwillige vergiftiging, tegen opportunistische scoringsdrift. 

Het land dat het oogluikend toestaat dat boeren op tractoren Provinciehuizen rammen, solliciteert naar Amerikaanse wanorde. Het land waarin het met een vergrootglas zoeken is naar politici die democratie en rechtsstaat te vuur en te zwaard verdedigen, solliciteert naar chaos; formeren met populisten, in een coalitie samenwerken met Europa’s eigen Trump, president Orbán van Hongarije: Volt trekt daar een harde grens. Politieke partijen die mainstream media ‘fake news’ media noemen, die niet of nauwelijks opstaan tegen hun radicaliserende achterban of - erger nog - die achterban met hondenfluitjes continu opjutten; Volt roept op het abnormale niet langer te normaliseren. Alleen wie rechtsstaat en democratie respecteert, kan een democratische bondgenoot zijn.      

Wat er gisteren gebeurde, is niet ‘on-Amerikaans’. Het is ook niet ‘on-Nederlands’. Wij zijn niet immuun voor gewelddadige escalaties. Dit superioriteitsdenken moet stoppen. Wij zijn niet onkwetsbaar. Wij zijn niet perfect. Democratieën kunnen kapot. En escalatie is overal mogelijk. De aanslag op de democratie in de VS liet zien dat er maar een kleine groep mensen nodig is om het land in rep en roer te brengen. Gelukkig zagen we ook dat de meerderheid van de Amerikanen op de bres springt voor de democratie en geweld veroordeelt. 

Volt hoopt dat jij je met ons wil inzetten voor verandering. Voor een Nederland en Europa dat zijn burgers meer zeggenschap geeft, meer regie en meer sociale zekerheid. Voor een sterk Europa, dat door intensievere samenwerking een grotere tegenmacht wordt op een wereldtoneel waar illiberale krachten te veel macht hebben. En voor een politiek van robuuste, kwetsbare idealen. Een politiek van vrijheid die juist door broederschap en gelijkheid in waarde toeneemt.