Politieke pleitbezorgers gezocht

Niet één alleenstaand kind uit Moria is vorig jaar in Nederland opgenomen, dit jaar komen er niet meer dan twee.[1] En dit terwijl de Moria-deal al vanaf het sluiten een schaamtevol mager compromis was. De deal heeft vier maanden na de brand tot nul resultaat geleid. Om in VVD-termen te spreken: als ik zo mijn bedrijf zou runnen, zo met mijn targets om zou gaan, was ik allang ontslagen.

Wat is er aan de hand? Nederland, een van de welvarendste landen van Europa, krijgt het niet voor elkaar om een enkel alleenstaand kind op te vangen? Dat kan niet. Hier moet een redelijke verklaring voor zijn. Het is vast te ingewikkeld, er zijn te veel vergunningen die moeten worden aangevraagd, het reizen is extra moeilijk vanwege de corona-beperkingen. Of nee, het is vast de Griekse overheid die dwarsligt. Toch?

Het is niet te ingewikkeld. Het is niet onmogelijk. Het is niet eens moeilijk. Deze schaamteloze vertoning is het resultaat van pure politiek onwil.

Demissionair staatssecretaris Broekers-Knol van Justitie en Veiligheid heeft in een Kamerbrief van september 2020 de Moria-deal toegelicht. Daarin staat dat Nederland toezegt om honderd van de “meest kwetsbare slachtoffers van deze ramp” op te nemen.[2] In deze context kreeg de regering het voor elkaar, onder leiding van de VVD, om af te dingen, om te pingelen. Het uiteindelijke gevolg van dit bewuste gepingel waren die honderd ‘meest kwetsbare mensen’.

Oké, denk je dan als mens, het zijn kruimels, maar dat is nog altijd meer dan niets.

Maar dat sprankje hoop, ontlokt vanuit die gedachte, dat gevoel dat we toch collectief iets goeds gaan doen, dat houdt geen rekening met de koele en berekenende houding van de Nederlandse coalitie. Want die ene zinsnede, “meest kwetsbare”, die is voor meerdere interpretaties vatbaar. Mocht u gedacht hebben dat “vijftig kinderen” ook daadwerkelijk “vijftig kinderen” betekent: dan heeft u het mis.

Deze aanpak roept het beeld op van de demissionair staatssecretaris, die naar haar eigen brief kijkt, ergens in een kamer op het Binnenhof. Ze breekt zich het hoofd over hoe we deze deal nou gaan uitvoeren. Ze hoort een stemmetje dat waarschuwt dat het bijna verkiezingstijd is, dat zijzelf en haar partij deze deal politiek moeten overleven.

En dan ineens een ingeving: maar wacht eens: “meest kwetsbare mensen”. Daar kan ik mijn eigen voorwaarden op los laten. Nederland had namelijk voor die vijftig kinderen de voorwaarde gesteld dat zij jonger dan veertien jaar moesten zijn en ook nog eens een grote kans moesten maken op een verblijfsvergunning in Nederland. En wat blijkt, aldus de demissionair staatssecretaris, die kinderen zijn niet te vinden in Moria.[3] Dus komen er nu mensen naar Nederland die al statushouder zijn en nooit in Moria zijn geweest.

Tel dit op bij het feit dat we honderd mensen ingeruild hebben bij het ‘quotum’ van de VN Vluchtelingenorganisatie en het resultaat van de Moria-deal is dat Europa nu minder vluchtelingen opneemt dan dat het had toegezegd voor de brand in Moria.

Dankzij Nederland, omdat wij zo goed zijn in het lezen van de kleine lettertjes. Hoe ver kun je als land moreel afzakken? Wij worden internationaal aangesproken op het complete gebrek aan solidariteit dat wij tentoonspreiden.[4] Wij, die zo graag voorstaan op het feit dat we pleitbezorgers zijn van mensenrechten in de rest van de wereld.

Moria 2.0 is een hel, dat weten we. Baby's worden preventief ingeënt tegen tetanus omdat de ratten ze 's nachts bijten. Een driejarig meisje werd verkracht. Er is geen goede afwatering waardoor het kamp vaak onder water staat. Het is er steenkoud. Mensen worden psychisch verteerd door trauma’s van het oorlogsgeweld en seksueel geweld dat hen is aangedaan.[5] De schilder Jeroen Bosch zou onder de indruk zijn van hoe wij de hel op aarde hebben verwezenlijkt.

De demissionaire regering laat mensen bewust in deze hel zitten. Actie is nu nodig. Moria bestaat dankzij politieke onwil. We hebben het gezien bij de toeslagenaffaire: echt onrecht wordt pas opgelost als iemand opstaat en continu tegen politieke onwil vecht. We hebben een politiek pleitbezorger nodig. Iemand die niet op zoek is naar de uitgang via kleine lettertjes. Iemand die niet kijkt naar politieke kleur, maar aanslaat op onrecht. Iemand die meer doet dan alleen empathie tonen. En niet pas straks na de verkiezingen. Nu.

Marieke Koekkoek

Kandidaat Tweede Kamerlid

[1] NRC, M.Kuiper, R. van der Poel, ‘Moria-deal verder uitgekleed: niet vijftig, maar twee alleenstaande kinderen naar Nederland’, 19 januari 2021. Beschikbaar via:  https://www.nrc.nl/nieuws/2021/01/19/moria-deal-verder-uitgekleed-niet-vijftig-maar-twee-alleenstaande-kinderen-naar-nederland-a4028195. 

[2] In een brief aan de Tweede Kamer van 10 september stond het zo: ‘50 alleenstaande minderjarige vreemdelingen en 50 personen in gezinsverband met minderjarige kinderen. Daarbij zal het moeten gaan om alleenstaande minderjarigen jonger dan 14 jaar.’  Ministerie van Justitie en Veiligheid, ‘Kamerbrief over situatie brand vluchtelingenkamp Lesbos’. Beschikbaar via: https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2020/09/10/tk-situatie-brand-vluchtelingenkamp-lesbos. 

[3] Volkskrant, R. Meijer, ‘Te weinig geschikte minderjarigen te vinden, Moria deal krijgt andere wending’, 18 januari 2021. Beschikbaar via: https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/te-weinig-geschikte-minderjarigen-te-vinden-moria-deal-krijgt-andere-wending~b234867b/.

[4] UNHCR, ‘UNHCR ontstemd over kabinetsbesluit Moria-deal’, 22 september 2020. Beschikbaar via: https://www.unhcr.org/nl/2020/09/unhcr-ontstemd-kabinetsbesluit-moria-deal/. 

[5] Trouw, T. Kettenis, ‘Vluchtelingenkamp op Lesbos is onmogelijk winterklaar te maken: ‘Deze hel blijft onvoorstelbaar’, 19 december 2020. Beschikbaar via: https://www.trouw.nl/buitenland/vluchtelingenkamp-op-lesbos-is-onmogelijk-winterklaar-te-maken-deze-hel-blijft-onvoorstelbaar~b90ee5c7/.