Het kabinet pompt miljarden in Tata Steel. Strak plan? Nou, nee.

Dit nieuws is exemplarisch voor de huidige politiek: er wordt gekozen voor de grote industrie in plaats van voor de gezondheid van mensen. Terwijl er in Spanje en Zweden mogelijkheden zijn om goedkoper en schoner staal te maken, houdt onze staat met man en macht een bedrijf overeind dat verantwoordelijk is voor 8% van onze CO2-uitstoot en dat omwonenden ziek maakt.

Dit kan en moet anders. Met Volt willen we bouwen aan Tata Stad: een groeiplek voor duurzame bedrijven, voor woningen. Dit plan maken we samen met de inwoners van Noord-Holland. Die miljardensubsidie? Die gebruiken we om de grond te saneren, om de huidige medewerkers aan nieuwe banen te helpen en om ruimte te maken voor groene en duurzame bedrijven.

Volt laat dit niet zomaar gebeuren. We hebben daarom direct een spoeddebat aangevraagd. En dat is nodig, want

1. De gezondheid van omwonenden wordt genegeerd.
In deze deal tussen Tata Steel en het kabinet wordt vrijwel niets gezegd over de gezondheid van omwonenden. Onderzoek toont een verband aan tussen Tata en luchtwegaandoeningen, hart- en vaatziekten en (long)kanker. Ondertussen gaat deze deal slechts over een van de twee vervuilende fabrieken van Tata Steel; de vervuiling gaat dus gewoon door.

2. Tata heeft geen businesscase en geen toekomst.
Tata is al jaren niet meer rendabel. Het zal daarom niet bij deze twee miljard blijven: in 2030 heeft Tata nog een paar miljard nodig. Daar komt jaarlijks nog een miljard bovenop om de hoge Nederlandse energiekosten te dekken. Dat worden miljarden extra. We zijn belastinggeld aan het weggooien naar een bedrijf zonder toekomst. En Nederland heeft te dure energie en te weinig ruimte voor zulke zware industrie.

3. Er zijn betere plekken om groen staal te maken.
In Zweden (met waterkracht en groene waterstof) en Spanje (met goedkope zonne-energie) is wel ruimte en goedkope energie beschikbaar. Laten we Europees denken en als één Unie samen groen staal maken. Daar waar dat het beste kan. En dat is niet Nederland.

4. Het kabinet maakt zichzelf chantabel.
In deze deal wordt afgesproken dat Tata het hele traject kan stilzetten als de politiek hogere CO₂-heffingen oplegt of de nettarieven voor grote stroomverbruikers verhoogt. “Niet doen, anders geen deal meer." Dat is geen samenwerking, dat is chantage.

5. Dit is geen vergroening, maar greenwashing.
Ooit zou Tata overstappen op groene waterstof. Nu kiest men voor biomethaangas (ook hiervoor wordt bij de productie CO2 uitgestoten) en als tussenfase zelfs voor aardgas. Dit is geen transitie, het is greenwashing.

6. We worden opnieuw afhankelijk van anderen.
Dat aardgas zal waarschijnlijk uit Rusland, de Verenigde Staten (of Groningen) komen. Daarmee maakt Europa zich opnieuw afhankelijk van anderen. We moeten als Nederland en Europa zelf de regie pakken en juist investeren in onze eigen groene waterstof.

7. Het klimaat verliest.
Zelfs als de plannen haalbaar blijken, halveert de uitstoot slechts in 2030. Overigens zaait een Tata-topman tegenover NRC ook hier twijfel over: eerst was een grote reductie in 2030 een harde eis voor staatssteun, nu is het een ‘intentie’ tot reductie.

8. De vervuiling blijft doorgaan.
Omdat de tweede hoogoven pas ver in het volgende decennium sluit, blijft de uitstoot van ziekmakende stoffen nog jarenlang bestaan. Tegen die tijd volgt ongetwijfeld weer een nieuwe, lange onderhandeling. Zullen we dat niet doen?

9. Tata overtreedt de regels.
Terwijl oude partijen miljarden in deze oude fabriek storten, ligt de omgevingsdienst op koers om Tata enorme dwangsommen op te leggen. Tata stoot namelijk meer kankerverwekkende stoffen uit dan is toegestaan. Als de vergunning wordt ingetrokken, valt Tata om. Is dat een slimme investering?

10. Deze deal investeert in het verleden, niet in de toekomst.
Dit kabinet pompt miljarden in het instandhouden van industrieën van het verleden in plaats van in de economie van de toekomst. Nieuwe, groene, innovatieve bedrijven staan te springen om investeringen. Zij kunnen ons helpen geld te verdienen in plaats van het te verspillen.

Over een maand is het zover: op 29 oktober heb jij de kans om te stemmen voor dezelfde oude vervuilende koers, of voor een koers met groene plannen voor de toekomst.

Laurens Dassen
Lijsttrekker Tweede Kamerverkiezingen Volt