Meer transparantie en democratie begint bij informatie over Europese besluitvorming

Belangrijke besluiten over bijvoorbeeld migratie en klimaat worden in Brussel genomen, maar het kabinet informeert de Tweede Kamer er nauwelijks over. Daarmee zet het kabinet het parlement buitenspel. Als dat niet verandert zal de democratische controle — bij belangrijke wetgeving zoals het klimaatpakket fit for 55 en de big tech-regelgeving— de komende jaren veel te klein zijn. Volt wil onder meer een EU-monitor, belangrijke documenten openbaar laten maken en hoorzittingen met ambtenaren.

21 jan. 2022

Opener over samenwerking

In het regeerakkoord zien we veel Europese plannen, maar een groot deel bestaat uit plannen die al lang in Brussel gemaakt zijn, mede door Nederland. Bijvoorbeeld de uitrol van laadinfrastructuur, de kerosinebelasting, het aanpakken van de big tech-industrie en de digitaks. Volt is blij dat het kabinet Europese richtlijnen gaat uivoeren, maar het dat is wel een open deur. Dit roept de vraag op waarom we niet opener zijn over de Europese samenwerking. Want het overgrote deel van de regelgeving, of het nou om wetgeving gaat of de plannen uit het regeerakkoord, komt tegenwoordig uit Brussel. Als het kabinet hier niet opener over is, dreigt de Tweede Kamer de komende jaren bij de belangrijkste wetgeving buiten spel te staan.

Informatievoorziening

Onderzoeksjournalisten van Follow the Money lieten zien dat de Kamer jarenlang niet, te laat of onvolledig is geïnformeerd over de lobby van het kabinet in Brussel. Sinds Volt in de Kamer zit merken we het zelf ook. Zo kwam er een akkoord over het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid in de Europese Raad en had de Kamer maar vierentwintig uur om input te geven, terwijl we de stukken nog niet hadden ontvangen. Tijdens de Afghanistancrisis lekten de Europese conceptconclusies over migratie al uit voordat de Kamer een agenda had ontvangen van het overleg of de Nederlandse positie kende. Dit moet veranderen, want als de Kamer er wel eerder over had geweten, hadden partijen er bijvoorbeeld voor kunnen zorgen dat het kabinet nog meer zou doen om het migratiebeleid humaner te maken, of het landbouwbeleid duurzamer. En er staat nog veel belangrijke wetgeving op het programma. Zo zal het ambitieuze klimaatpakket fit for 55 verder worden uitgewerkt, liggen er plannen voor belastinghervormingen en de aanpak van big tech. Democratische controle vanuit de Kamer hierop is belangrijk, is belangrijk, omdat het beleid anders alleen door lobbyisten beïnvloed wordt.. 

EU-monitor en hoorzittingen

Het kabinet moet de Kamer daarom veel beter en eerder informeren over haar inzet in Europese onderhandelingen. Als het kabinet dat beter doet kan de Tweede Kamer invloed uitoefenen en worden besluiten democratischer. Volt komt tijdens het debat over de EU-informatievoorziening op 10 februari met de volgende voorstellen: 

  • Het instellen van een EU-monitor die inzicht geeft in de inzet, het proces, onderhandelingen rond actuele dossiers die in Brussel spelen;

  • Meer investeringen in EU-experts ter ondersteuning van de Kamer, zodat Kamerleden Europese besluiten beter kunnen controleren;

  • Het openbaar maken van relevante documenten,  inclusief de zogenaamde LIMITE stukken;

  • Duidelijke afspraken tussen Kamer en kabinet over het tijdspad van informatievoorziening, zodat de Kamer op tijd kan bijsturen;

  • De mogelijkheid tot het houden van parlementaire hoorzittingen met betrokken ambtenaren of hun leidinggevenden naar Spaans model, zodat  zodat de Kamer ook op de hoogte blijft van onderhandelingen op ambtelijk niveau