Netcongestie: hoe kunnen we groene stroom blijven gebruiken?

Vers van de pers: vorig jaar is er in ons land genoeg groene stroom opgewekt voor meer dan 50% van het totale energiegebruik in Nederland (bron). Dat komt vooral door de opwekking van zonne- en windenergie en door meer gebruik van warmtepompen. Dat heeft voordelen: de groene energietransitie is in volle gang, waardoor de klimaatdoelen van 2050 in zicht komen, en we worden minder afhankelijk van buitenlandse energieleveranciers.

Eigenlijk hebben we genoeg energie in Nederland. Er moest al groene energie ‘weggegooid’ worden omdat het net vol zat. Dat noem je netcongestie. Energie die we opwekken, moet naar gebruikers worden gebracht, naar mensen thuis of bedrijven. Dat gebeurt via ons energienetwerk. Dat netwerk kan maar een bepaalde hoeveelheid energie op elk moment vervoeren. Daar zit het probleem. Vaak wordt er veel energie geproduceerd in een korte tijd, bijvoorbeeld als de zon schijnt in de zomer, maar wordt die stroom niet meteen gebruikt. Op zo’n piekmoment zit er dus groene energie in het net dat nergens heen kan. Er zijn nog niet genoeg mogelijkheden om die ‘extra’ groene energie op te slaan. Daarbij komt nog dat wij energie vaak op hetzelfde moment gebruiken in huishoudens en in de industrie. Als men van het werk thuiskomt, dan gaat de auto in de oplader, wordt er gekookt, enzovoort. Veel industrie heeft op hetzelfde moment energie nodig. Op die momenten kan er niet genoeg stroom via het stroomnet worden vervoerd om al die energie af te geven. Bovendien is het op die momenten nog vaak nodig om fossiele brandstoffen te gebruiken, terwijl we op andere momenten groene stroom weggooien!

Het stroomnet zit dus vol, doordat we te veel (groene) stroom opwekken die we niet gebruiken en doordat we te veel energie gebruiken op piekmomenten. Je kan het zien als file in spitsuur: piekmomenten in het opwekken van groene energie of in het gebruik van energie zijn spitsuren. Dat zorgt voor file op het energienet: netcongestie. Gelukkig worden er steeds meer overeenkomsten gesloten op bedrijventerreinen: afspraken over wanneer een bedrijf energie nodig heeft en wanneer niet, maakt dat de energie beter verdeeld en benut kan worden per terrein (persen van kranten draaien ’s nachts). Het gebruiken van restwarmte (zoals de warmte die vrijkomt van de grote computers in de datacentra) door bijvoorbeeld de kastuinbouw komt ook steeds vaker voor. Zo voorkomen we dat energie verspild wordt en gebruiken we dus minder stroom. Met dit soort afspraken kunnen we voorkomen dat piekmomenten in productie en gebruik (spitsuur) leiden tot netcongestie (file). 

Dit alles heeft ook te maken met klimaatrechtvaardigheid. Hoe worden de lasten en lusten van de klimaatverandering verdeeld onder de bevolking? Wie krijgt wel stroom en wie niet of later? Afgelopen commissievergadering Leefomgeving bespraken wij een rapport over Klimaatrechtvaardigheid, dat door TNO is opgesteld in opdracht van Provincie Noord-Holland. Als de coalitie de aanbevelingen echt gaat uitwerken, belooft dat veel goeds ook voor de toekomst .

Wat vindt Volt?

In Provincie Noord-Holland denkt onze fractie mee over oplossingen voor netcongestie. Hoe komen we tot een beter systeem van energiebesparing, energieproductie, energie-opslag en energiegebruik?. Wij pleiten bijvoorbeeld voor innovatieve oplossingen zoals buurtbatterijen, omdat dit op lokaal niveau bijdraagt. Daarbij betrekt het de inwoners direct bij de energievraagstukken, wat hopelijk betekent dat meer mensen een steentje bijdragen.

We moeten ook kijken of we kunnen profiteren van het waterstofnetwerk dat na 2030 door Noord-Holland komt te liggen. Waterstof is geen energiebron maar is een energiedrager - de energie komt pas vrij bij verbranding, waarbij geen schadelijke stoffen vrijkomen. Meer groene energie dus in de toekomst, maar dit is nog in ontwikkeling.

We willen ervoor waken dat we te veel focussen op geclusterde energie-infrastructuur. Geclusterde energie-infrastructuur houdt in dat we batterijen, nieuwe energiekabels of andere oplossingen gaan concentreren rond (grote) steden en bedrijfsterreinen. Het risico is dat de andere gebieden, buiten de cluster, daardoor uitgesloten worden.

Tot slot nog iets over energiebesparing, dat kan door oude tochtige huizen te verduurzamen en inwoners voor te lichten over hoe ze kunnen  bezuinigen op energie. Het is goed om te weten dat er fixbrigades zijn. Zij helpen je gratis om je huis energiezuiniger te maken! Er zijn ook adviesinstellingen, die je helpen met het verbeteren van je energie-gedrag.

Er gebeurt een hoop in Nederland op energiegebied. We zijn er nog niet, maar samen kunnen we bijdragen aan een groener Nederland, zonder congestie op het net.

Groetjes,

Julia Schneemann

Beppie van den Bogaerde