Opiniestuk Juliet & Itay: Politici durven de touwtjes niet uit handen te geven

Met het vertrouwen van de politiek in burgers is het niet goed gesteld. Het is tijd dat de politiek de Amsterdammer gaat vertrouwen, betogen Juliet Broersen en Itay Garmy van Volt.

Een gezonde democratie gaat verder dan eens in de zoveel tijd je stem kunnen uitbrengen. Steeds meer overheden in verschillende landen lijken dit te beseffen en experimenteren met nieuwe vormen van inspraak. Eén vorm van inspraak krijgt met name voet aan Europese grond: het burgerberaad.

Inmiddels laten succesvolle voorbeelden van burgerberaden, bijvoorbeeld in Ierland en Parijs, zien dat groepen burgers tot breed gedragen oplossingen kunnen komen, juist zonder de tussenkomst van de politiek. Ook het Amsterdamse stadsbestuur is overtuigd. Onlangs vond een eerste klimaatburgerberaad plaats. De aankomende jaren wil Amsterdam doorpakken met de organisatie van drie nieuwe burgerberaden. In voorbereiding hierop stemde de gemeenteraad vorige week over het beleidskader voor deze nieuwe vorm van democratie.

Het is dan ook teleurstellend dat, ondanks mooie woorden in verkiezingsprogramma’s en het coalitieakkoord, men nog steeds aarzelt om daadwerkelijk de macht uit handen te geven. Een voorstel van Volt om Amsterdammers de mogelijkheid te bieden zélf een onderwerp voor een burgerberaad aan te dragen, werd mede dankzij de stem van de coalitiepartijen verworpen.

Blijkbaar is inspraak goed, maar alleen op onderwerpen die de politiek zelf selecteert. Waar komt de angst bij politici vandaan om zeggenschap uit handen te geven? Een voorstel van een andere partij dat benadrukt dat raadsleden niet verplicht zijn om de adviezen van een burgerberaad over te nemen, haalde het daarentegen wél. Ook hier bekenden sommige partijen kleur: inspraak is goed, maar alleen inspraak die ons uitkomt.

Schijnparticipatie

Het laat zien dat een groot deel van de politiek nog steeds de touwtjes in handen wil houden en dat burgers maar minimaal mogen meedoen met de democratie om over hun eigen leefomgeving te beslissen. Hiermee wordt van burgerberaden een top-downinstrument gemaakt met het risico op schijnparticipatie. In een stad die al zo vaak mislukte participatieprocessen voorbij heeft zien komen, hoop je op politici die hier lessen uit durven te trekken.

Om het vertrouwen te herstellen, moeten we durven veranderen en nieuwe wegen inslaan. Een daadwerkelijk invloedrijk burgerberaad dat óók vanuit burgers zelf geïnitieerd kan worden, kan helpen de kloof tussen politiek en burger te overbruggen en polarisatie tegengaan. Het is tijd om afstand te nemen van oude politiek waarin een klein groepje politici beslist over Amsterdam. In plaats daarvan moeten we kiezen voor een systeem waarin democratie verder reikt dan eens in de vier jaar je stem uitbrengen.

Het is tijd om het vertrouwen van burgers in de politiek te herstellen. Dat begint bij politici die hun burgers durven te vertrouwen.
Juliet Broersen en Itay Garmy, raadsleden Volt Amsterdam