Blog: Studentenhuisvesting

Deze avond begon met een input sessie waarin we de deur opende voor studenten om hun verhaal, problemen, én oplossingen te delen. Vervolgens kwam de expertsessie waarin we in drie blokken het probleem van studentenhuisvesting, de oplossingen in de bestaande voorraad en de oplossingen in de bouw bespraken. Het doel van deze avond was een actiegerichte conclusie: Hoe kunnen we studentenhuisvesting verbeteren? 

Het uur voor de expertsessie hadden we een gesprek met 13 studenten. Laten we beginnen met een aantal getallen die tijdens het gesprek naar voren kwamen: Van die 13 studenten zijn er nu 2 woningzoekende, waarvan één haar scriptie hierdoor heeft uitgesteld door de stress, 6 hebben wel eens zonder inschrijving moeten wonen, slechts 6 hebben ooit hun huidige huisbaas ontmoet, maar 5 vinden dat ze een eerlijke prijs betalen voor hun woning en slechts 3 studenten hadden van Stichting Woon! gehoord. Deze steekproef laat zien dat de situatie voor studenten op de woningmarkt echt niet goed zijn. 

Één van de grootste problemen is de combinatie van te hoge huur en bizar slechte kwaliteit van woningen: vies, kapot en onveilig. Door de hoeveelheid woningzoekende hebben studenten het gevoel dat ze er niets van kunnen zeggen tegen hun huisbazen. Er is een continue angst om uit je kamer te worden gezet, een kamer die met veel moeite is bemachtigd. Één student zei nog nooit een kamer zonder schimmel te hebben gehad en alle studenten hadden verhalen van muizen, ratten, kapotte deuren of sloten, onveilige elektra en nog veel meer. De angst voor het kamer verliezen wordt alleen maar verergert wanneer studenten geen inschrijving hebben. Zonder inschrijving kunnen studenten niet naar de gemeente of instanties zoals Stichting Woon! want ze wonen illegaal en kunnen nog makkelijker uit hun kamer worden gezet. De huisbaas heeft toch een meterslange lijst met studenten die een kamer willen.

Het woningdeelbeleid zorgt ervoor dat veel studenten zich niet kunnen inschrijven waar ze wonen. Zonder inschrijving wonen betekent voor Nederlandse studenten dat je post bij je ouders komt, je huisarts misschien wel aan de andere kant van het land zit en dat je niet mag stemmen in de gemeente waar je woont. Voor internationale studenten brengt het nog meer problemen teweeg, geen inschrijving betekent geen adres, dus geen bankrekening, geen werk. Voor non-EU studenten betekent het ook geen bsn-nummer en in sommige gevallen het vervallen van een VISA en het moeten stopzetten van de studie. Het is duidelijk dat het woningdeelbeleid van Amsterdam niet het beoogde effect heeft opgeleverd. 

Waardoor zijn er kamers zonder inschrijving in Amsterdam?

Sinds 2008 is er in Amsterdam wetgeving rondom woningdelen, het concept waarbij meerdere volwassenen die geen familie zijn samen wonen. Dit beleid ontwikkelde zich tot het concept van friendscontracten, waar veel studenten, jongeren en starters graag gebruik van maakten. Dit beleid bracht wel een nadeel mee, veel huizen werden opgedeeld in steeds kleinere kamers om zoveel mogelijk mensen in een huis te zetten. Dit bracht onveilige situaties met zich mee en zorgde ervoor dat steeds minder appartementen voor gezinnen geschikt waren. Om dit probleem op te lossen kwam de gemeente in 2017 met een nieuw woningdeelbeleid. Als een verhuurder een huis aan meer dan twee volwassenen (die geen familie/partners zijn) wilt verhuren moet die een vergunning aanvragen, een langdurig en prijzig proces.  Een onvoorziene uitkomst hiervan is dat verhuurders deze vergunning simpelweg niet aanvragen en de extra huurders zonder inschrijving bij de gemeente moeten wonen met alle gevolgen vandien. 

De oplossingen geopperd door de studenten waren dan ook duidelijk. Het aantal inschrijvingen per huis moet anders worden bepaald en met veel duidelijkere richtlijnen. De standaard voor veiligheid in studentenhuizen moet omhoog, wat legaal is is niet perse veilig, en die regels moeten worden gehandhaafd. Het moet duidelijk zijn waar en hoe studenten aan de bel kunnen trekken, dat dit normaal is en dan vooral hoe ze dit kunnen doen zonder hun woning te verliezen. Dezelfde oplossingen werden beaamd door de studentenvertegenwoordigers tijdens het eerste blok van de expertsessie. Vooral het verhogen van het aantal inschrijvingen mogelijk zonder vergunning en het beter handhaven van woonveiligheid kwamen veel naar voren. Hiernaast werd ook discriminatie tegen studenten, voornamelijk internationale studenten en MBO studenten, benadrukt als een groot probleem wat beter moet worden gehandhaafd.

In blok 2, ‘creatief omgaan met de bestaande voorraad’, van de expertsessie kwam vanuit de woningcorporaties dezelfde oproep: verander het woningdeelbeleid. Stadgenoot zei zelf ruim €200.000 te hebben uitgegeven aan leges om vergunningen aan te vragen. Ze stellen zelf voor om een apart woningdeelbeleid voor wooncorporaties op te zetten dan voor private verhuurders, aangezien zij een wettelijke taak voor huisvesting hebben. Het studentenhotel van CASA is een groot succes qua creatieve oplossing, maar ook zij hebben moeite in de huidige wooncrisis. Een tweede locatie vinden in Amsterdam is te duur voor hun concept, bovendien moeten hun studenten toeristenbelasting betalen omdat ze in een hotel wonen. 

Bij het laatste blok, ‘bouwen’, was er één vooraanstaand onderwerp: Kronenburg. Iedereen was het er over eens: Kronenburg moet komen. De gesprekken met het Ministerie van I&W moeten opnieuw worden opgestart en er moet een andere conclusie uitkomen. Woningen bijbouwen is essentieel en dit is de ideale locatie ervoor.

De expertsessie had een duidelijke conclusie: de huidige staat van studentenhuisvestingen is verschrikkelijk, maar er zijn veel mogelijkheden om dit te verbeteren. Wij als Volt zullen de komende maanden aan de slag gaan met moties en initiatiefvoorstellen om ervoor te zorgen dat de oplossingen niet alleen bij deze avond blijven maar ook een echte impact kunnen maken.

De hele expertsessie terugkijken? Dat kan! Klik hier.