Volt Academy: Grenzen en mensenrechten: De toekomst van Schengen

Schengen en het vrije verkeer
Dr. Brouwer schetste kort de historische achtergrond van Schengen, dat begon met een akkoord tussen vijf landen om het vrije verkeer van personen te bevorderen en binnengrenzen open te stellen. In de loop der jaren werd het akkoord uitgebreid en sterker verankerd in de Europese samenwerking, waarbij ook het Europees Parlement en het Hof van Justitie een grotere rol kregen.

Schengen onder druk
Hoewel het Schengengebied in 2025 zijn 40-jarige bestaan viert, staat het akkoord onder grote druk. Dr. Brouwer besprak de herhaalde tijdelijke herinvoering van binnengrenscontroles door lidstaten, met als gevolg dat de kern van het Schengenakkoord wordt aangetast. Controles die oorspronkelijk bedoeld waren voor uitzonderlijke situaties, zoals bedreigingen voor de openbare orde of nationale veiligheid, worden nu steeds vaker toegepast in reactie op crises zoals asielmigratie, terroristische aanslagen en de COVID-pandemie. Hoewel dit soms noodzakelijk kan lijken, benadrukte dr. Brouwer dat er juridische grenzen zijn aan het herinvoeren van deze controles. Volgens recente uitspraken van het Hof van Justitie van de EU mogen landen dit niet doen zonder nieuwe, goed onderbouwde redenen.

Buitengrenzen en het Dublin-systeem
Een ander belangrijk onderwerp dat dr. Brouwer behandelde, was de rol van de buitengrenzen en de problemen met het Dublin-systeem. Volgens de Dublin-verordening is het eerste land van binnenkomst verantwoordelijk voor de behandeling van asielaanvragen. Echter, landen aan de buitengrenzen, zoals Italië, Spanje en Griekenland, worden onevenredig zwaar belast door de opvang van vluchtelingen. Doordat veel andere EU-lidstaten weigeren hun verantwoordelijkheid te nemen, laten deze landen migranten soms bewust doorreizen, waardoor het Dublin-systeem in de praktijk niet goed functioneert.

Het gebrek aan solidariteit binnen de EU zorgt ervoor dat het hele migratiesysteem onder druk staat. Het huidige beleid, dat zich voornamelijk richt op versterking van de buitengrenzen, biedt geen oplossing voor de enorme ongelijkheden in de verdeling van vluchtelingen. Dr. Brouwer wees erop dat meer samenwerking tussen de lidstaten essentieel zijn om deze problemen aan te pakken.

De toekomst van Schengen
Ondanks de uitdagingen blijft Schengen een essentieel onderdeel van de Europese samenwerking. Dr. Brouwer benadrukte dat er oplossingen nodig zijn die gebaseerd zijn op meer samenwerking en solidariteit tussen de lidstaten.

Sociale en informele sfeer
De avond gaf ons veel stof tot nadenken over de toekomst van grenscontroles en het vrije verkeer binnen Europa. De avond was ook een mooie gelegenheid voor nieuwe Volters om kennis te maken en ideeën uit te wisselen in een ontspannen sfeer. Er was volop ruimte voor vragen en discussie, wat de betrokkenheid van de aanwezigen versterkte.

Doe mee!
Wil jij ook bij de volgende Volt-activiteit in Den Haag zijn? Houd de website in de gaten of kom naar onze borrel op 7 november!

--ENGLISH--

On October 16, 2024, a fascinating Volt Academy event took place in The Hague, where Dr. Evelien Brouwer, an expert in constitutional and administrative law, guided us through the challenges of the Schengen Area and border controls within the European Union.

Schengen and free movement

Dr. Brouwer briefly outlined the historical background of Schengen, which began with an agreement between five countries to promote the free movement of people and open internal borders. Over the years, the agreement expanded and became more deeply integrated into European cooperation, with the European Parliament and the Court of Justice playing a larger role.

Schengen under pressure

Although the Schengen Area will celebrate its 40th anniversary in 2025, the agreement is under significant pressure. Dr. Brouwer discussed the repeated temporary reintroduction of internal border controls by member states, resulting in a weakening of the core principles of the Schengen Agreement. Controls, originally intended for exceptional situations such as threats to public order or national security, are now increasingly applied in response to crises such as asylum migration, terrorist attacks, and the COVID pandemic. While this may sometimes seem necessary, Dr. Brouwer emphasized that there are legal limits to reintroducing these controls. According to recent rulings by the Court of Justice of the EU, countries may not reintroduce these controls without new, well-founded reasons.

External borders and the Dublin agreements

Another key topic Dr. Brouwer addressed was the role of external borders and the issues with the Dublin agreements. According to the Dublin agreements, the first country of entry is responsible for processing asylum applications. However, countries at the external borders, such as Italy, Spain, and Greece, bear a disproportionate burden in hosting refugees. As many other EU member states refuse to take responsibility, these countries sometimes allow migrants to continue their journey, rendering the Dublin system ineffective in practice.

The lack of solidarity within the EU is putting the entire migration system under strain. The current policy, which mainly focuses on strengthening external borders, does not provide a solution to the enormous inequalities in the distribution of refugees. Dr. Brouwer pointed out that more cooperation between member states is essential to tackle these problems.

The future of Schengen

Despite the challenges, Schengen remains a vital part of European cooperation. Dr. Brouwer emphasized that solutions must be based on greater cooperation and solidarity among member states.

Social and informal atmosphere

The evening gave us much to reflect on regarding the future of border controls and free movement within Europe. It was also a great opportunity for new Volt members to connect and exchange ideas in a relaxed setting. There was plenty of room for questions and discussion, which increased the engagement of the participants.

Join us!

Would you like to be part of the next Volt event in The Hague? Keep an eye on the website or join us for our social event on November 7!