Onze bijdrage aan de Begrotingsbespreking 2026

Een jaar geleden stond ik hier met de boodschap dat Volt niet kon instemmen met de begroting voor 2025. Dat was geen makkelijk besluit. Volt staat voor samenwerking, niet voor tegenwerking. We geloven in verantwoordelijkheid nemen, ook voor een gezonde financiële basis.

Vandaag beginnen we met een compliment. Er ligt een meerjarig sluitende begroting voor 2026, en dat waarderen we. Tegelijkertijd willen we benadrukken: een sluitende begroting is geen doel op zich, maar een kans, een kans om richting te geven aan de toekomst van onze provincie.

Want een begroting is meer dan cijfers in balans. Het gaat over de samenleving die we willen zijn. Volt wil dat Zuid-Holland niet alleen financieel sterk is, maar ook sociaal rechtvaardig, innovatief en duurzaam. We hebben de kennis, de creativiteit en de energie om koploper te zijn in die transities, laten we die kracht benutten.

Vandaag lichten we drie thema’s uit die volgens Volt richting geven aan een toekomstbestendig Zuid-Holland: Internationaal en toekomstgericht, toegankelijk en betrokken, en duurzaam en leefbaar. Daar hebben we ook moties op voorbereid. 

Internationaal en toekomstgericht Zuid-Holland

Volt ziet Europa niet als iets ver weg, maar als iets waar we middenin staan. Europese besluiten raken direct ons provinciale beleid, van energie tot digitalisering en van landbouw tot wonen.

Toch is onze informatiepositie daarover nog te beperkt. Sinds het verdwijnen van de commissie Externe Relaties missen we samenhang, en lopen we soms achter de feiten aan. Als we onze controlerende rol serieus nemen, moeten we de EU behandelen als wat het in de praktijk is, onze vierde bestuurslaag.

Volt wil daarom dat Europese wet- en regelgeving structureel onderdeel wordt van onze commissievergaderingen. Dat maakt ons beter geïnformeerd en effectiever, we kunnen eerder bijsturen en sneller kansen benutten.

Een goed voorbeeld is het thema wonen. De nieuwe Europese Commissie heeft een commissaris voor Energie en Wonen benoemd. Wonen is dus niet langer alleen een nationaal thema. Door internationale samenwerking kunnen we kennis uitwisselen over duurzame bouw en betaalbaarheid. Zuid-Holland kan daarin een voortrekkersrol pakken.

Ook op andere gebieden liggen kansen. Kijk naar de Øresund-regio tussen Denemarken en Zweden, Europees koploper in life sciences en biotechnologie. Met sterke clusters rond Leiden, Delft en Rotterdam kan Zuid-Holland vergelijkbare stappen zetten. Door samenwerking op thema’s als gezondheidstechnologie en biomedisch onderzoek versterken we onze kennispositie en dragen we bij aan een gezondere samenleving.

Zuid-Holland heeft alles in huis om een leidende rol te spelen in de Europese transities van deze tijd, als we actief meedoen en onze blik naar buiten richten.

Een toegankelijke en betrokken provincie

Volt wil dat Zuid-Holland een provincie is waar inwoners niet alleen over besluiten lezen, maar ook begrijpen hoe die besluiten tot stand komen. Transparantie is daarvoor de basis.

Het is goed dat de agenda’s van gedeputeerden openbaar zijn, maar we missen nog de terugblik, met wie en waarover is gesproken. Andere provincies laten zien dat dit kan. Openheid schept vertrouwen, en vertrouwen is de zuurstof van de democratie.

Toegankelijkheid gaat ook over gelijke kansen. Volt wil dat iedereen kan bijdragen aan het bestuur van de provincie, ongeacht opleidingsniveau. Daarom pleiten we voor een mbo-traineeship, naast die voor hbo en wo. Mbo’ers brengen waardevolle kennis en vaardigheden mee, en verdienen ook een plek om mee te denken en te groeien binnen de publieke sector.

En als we praten over betrokkenheid, mogen we jongeren niet vergeten. Zij krijgen te maken met de gevolgen van onze keuzes over wonen, mobiliteit en klimaat, maar hun stem klinkt nog te weinig door. Volt stelt daarom voor een Jongerencommissaris van de Koning aan te stellen, iemand die de brug slaat tussen jongeren en bestuur, en zichtbaar maakt dat de provincie ook hun plek is.

Een toegankelijke en betrokken provincie is er niet één die over mensen praat, maar één die mét mensen praat.

Een duurzame en leefbare provincie

Voor Volt betekent duurzaamheid niet alleen groene cijfers in een rapport, maar een provincie waarin mensen gezond, veilig en met vertrouwen kunnen leven. Dat begint bij eerlijk delen in de energietransitie.

In het Klimaatakkoord is afgesproken dat bij duurzame energieprojecten minimaal 50% lokaal eigendom wordt nagestreefd. In Zuid-Holland weten we niet hoe we ervoor staan, omdat er geen structurele rapportage is. Volt wil dat dit verandert. Wie meedoet, moet ook meeprofiteren.

Duurzaamheid gaat ook over veiligheid en leefbaarheid. We meten sociale veiligheid nu vooral met cijfers over incidenten, maar niet hoe mensen zich echt voelen. Volt wil dat we ook die ervaren veiligheid structureel in beeld brengen.

Soms zijn kleine verbeteringen heel concreet. Nog niet alle bushaltes in Zuid-Holland zijn goed verlicht, terwijl goede verlichting veel verschil maakt, zeker voor vrouwen en reizigers die zich in het donker minder veilig voelen. Volt wil dat alle provinciale haltes goed worden verlicht.

En dan de fiets. Nog steeds zijn er te smalle paden en onveilige oversteekplaatsen, terwijl juist de fiets onze provincie schoner, gezonder en beter bereikbaar maakt. Volt stelt voor een uitvoeringsbudget te reserveren voor het snel oplossen van urgente fietsknelpunten. Verkeersveiligheid mag geen bijzaak zijn, het is een voorwaarde voor een leefbare provincie.

Zuid-Holland is een provincie vol kennis, energie en creativiteit. Volt wil dat we die kracht benutten, dat we samenwerken over grenzen heen, mensen echt betrekken bij beleid en onze leefomgeving gezonder en veiliger maken.

Met de moties die we vandaag indienen, willen we bijdragen aan een provincie die niet alleen financieel in balans is, maar ook sociaal, duurzaam en toekomstgericht.

Een Zuid-Holland dat zijn inwoners niet alleen meeneemt in de plannen, maar ook laat meedoen aan de toekomst