Gemeenteraad spreekt zich uit over Gaza: onze afwegingen

De afgelopen maanden hebben we dit overal in de stad gezien: bij de sit-ins op het Centraal Station, de Rode Lijn-protesten en de bezettingen van gebouwen van de Universiteit Utrecht. Internationale politiek is geen ver-van-mijn-bed-show; het raakt mensen diep. Ook op lokaal niveau. Zeker wanneer Europese en landelijke actie uitblijft, neemt de druk op gemeenten toe om wél stelling te nemen. Gisteravond gebeurde dat in de raad.

Wat lag er voor?

Aanleiding voor het debat waren twee moties:

1. Een inwonersmotie van Utrecht4Palestine en New Neighbours Utrecht: “Stop de medeplichtigheid – voor een boycotbeleid tegen Israëlische apartheid en genocide”.

2. Een alternatieve motie van GroenLinks-PvdA: “Raad voor boycotbeleid tegen genocide”.

Beide moties beogen grotendeels hetzelfde: een oproep aan de Universiteit Utrecht om de samenwerking met Israëlische instellingen te beëindigen, het instellen van een boycot en het pleiten voor een wapenembargo en economische sancties tegen de staat Israël. De toon en reikwijdte verschillen echter.

De inwonersmotie plaatst de gemeente en de burgemeester in een actieve rol richting universiteit, private sector en andere overheden. En stelt voor om samen met Utrecht4Palestine een publiekscampagne op te zetten. De alternatieve motie kiest een terughoudender toon: daarin spreekt de gemeenteraad zich zélf uit en wordt het college verzocht het gesprek aan te gaan met de indieners van de inwonersmotie en te verkennen hoe er meer aandacht kan komen voor de situatie in Palestina.

Hoe hebben wij gewogen?

Onze fractie heeft zich intensief gebogen over beide moties. Daarbij hebben we een aantal overwegingen gemaakt:

1. De formuleringen over een wapenembargo lieten ruimte voor interpretatie. Voor ons is het belangrijk onderscheid te maken tussen aanvalswapens en verdedigingssystemen. Op nationaal niveau is het Volt-standpunt: wél een embargo op aanvalswapens, maar geen embargo op verdedigingsmiddelen zoals de Iron Dome. Daarover liepen ook binnen onze fractie de meningen uiteen.

2. De verbindende rol van de burgemeester. In haar bijdrage zei de burgemeester:
   “Als er iets nodig is in deze stad, is het dat we de verbinding met elkaar kunnen blijven zoeken. En met de oproep van deze moties is dat niet meer het uitgangspunt.”
   
   Deze oproep tot verbinding vinden wij als fractie erg belangrijk. In een diverse stad als Utrecht moeten we altijd met elkaar blijven praten, juist als dat moeilijk is. Ook de alternatieve motie verzoekt het college om in gesprek te gaan met Utrecht4Palestine over de vraag hoe er meer publieke aandacht kan komen voor de situatie in Palestina. Hoe dat zou moeten gebeuren, kun je op meerdere manieren interpreteren. Het risico dat wij zien, en dat ook de burgemeester benoemde, is dat Utrecht met één groep in gesprek gaat en daardoor het contact met anderen zou verliezen.

3. Een eigen alternatieve motie. We hebben overwogen om zelf een alternatieve motie in te dienen die recht zou doen aan de zorgen, maar ook zou zorgen voor voldoende ruimte voor verbinding. Omdat actuele moties (moties die niet over een geagendeerd onderwerp) uiterlijk een dag van tevoren ingediend moeten worden en de motie van GroenLinks-PvdA inhoudelijk grotendeels in de lijn lag van wat we wilden, hebben we dat niet gedaan.

Hoe hebben we gestemd?

Vanwege de gevoeligheid van dit onderwerp hebben we als fractie besloten ruimte te geven voor een vrije stem. Dat betekent dat fractieleden hun eigen afweging konden maken. Daarbij heeft ieder bovenstaande overwegingen persoonlijk gewogen. Uiteindelijk hebben we unaniem tegen de inwonersmotie gestemd en verdeeld gestemd over de alternatieve motie.

Beide moties zijn verworpen. De inwonersmotie met ruime meerderheid; de alternatieve motie haalde het nipt niet.

Tot slot

De beelden uit Gaza zijn hartverscheurend. De dood van burgers, journalisten en hulpverleners, het inzetten van honger en dorst als wapen is onacceptabel. Volt spreekt zich op landelijk en Europees niveau uit tegen deze oorlog en noemt het geweld in Gaza bij naam: genocide.

Als lokale fractie blijven wij zoeken naar manieren om ook lokaal recht te doen aan wat mensen voelen, zonder het gesprek met elkaar te verliezen. Want juist als het schuurt, is het nodig dat we elkaar blijven opzoeken.

Nadat bij de stemming bleek dat beide moties het niet gehaald hadden ontstond bij een deel van de publieke tribune protest. Enkelen van hen gedroegen zich intimiderend richting raadsleden, maar vooral richting de burgemeester. Protesteren mag en vanuit Volt vinden we het ontzettend belangrijk dat mensen hun stem laten horen. Maar, niet op deze manier en op deze plek. De manier waarop dit ging maakte dat we ons erg kwetsbaar voelden.  Dat raakt niet alleen het gevoel van veiligheid, maar ook de ruimte om vrijuit te spreken en het werk als volksvertegenwoordiger naar eer en geweten te doen.

Namens de fractie van Volt Utrecht,

Charlotte Passier, fractievoorzitter